Strona:PL Kreczmar - Społeczeństwo i państwo średniowiecza greckiego.pdf/31

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

i Odysei lud, o ile ukazuje się czytelnikowi, odgrywa rolę statystów lub tłumu, służąc jedynie za tło albo dekorację obrazów z życia rycerskiego. Gdyby nie prawie współczesny Odysei, gdyż z wieku VII pochodzący, poemat „o rolniku“ („Prace i dnie“) wiejskiego poety beockiego, nie mielibyśmy żadnych niemal danych do charakterystyki pracującej klasy narodu.

Bezrolni:
najmici i parobcy.

W języku szlachty przedstawiciele jej nosili miano „ludzi podłego stanu“, „gminu“ lub pospólstwa“ (kakoj, cherees). Nierówność w podziale bogactw i daleko posunięte zróżnicowanie socjalne i te wszakże klasę rozbiło na kilka niepodobnych do siebie grup. Na najniżsym szczeblu drabiny społecznej stał, jak widać z epopei, przedstawiciel wcale licznej warstwy bezrolnych i bezdomnych. Achilles skarżył się, że Agamemnon postąpił z nim „jak z jakim nędznym włóczęgą“ (hos ej tin’ atimeton metanasten). Dwukrotnie użyty (Iljada IX, 648 i XVI, 59) termin „metanastes“, oznaczający brak własności i nieosiadły tryb życia, przypomina typ „homo migrans“ z prawa Salickiego.

Epitet „atimetos“ wskazuje, że taki „bezdomny włóczęga“, w przeciwieństwie do człowieka osiadłego, nie posiadał zgoła „główszczyzny“ (timé), a więc można go było krzywdzić najzupełniej bezkarnie. Pewną część bezdomnych tworzyli niewątpliwie przybysze, wygnańcy z innych krajów greckich, pozbawieni z tego czy innego powodu opieki rodowej w ojczyźnie i zmuszeni do szukania przytułku poza jej granicami. Ale większość rekrutowała się z bezrolnych krajowców, wywłaszczonych z drobnych gospodarstw lub spędzonych