niż obalenie oligarchji i reorganizacja armji według wzorów macedońskich, dopięcie politycznego celu, jakim było przywrócenie potęgi dawnej Sparty. Ale równocześnie ta sama społeczna strona „zamachu stanu“ przyprawiła całe dzieło o zgubę. Nietrudno było emigrantom obszarnikom spartańskim uzbroić przeciw królowi socjaliście wszystkie kontrrewolucyjne siły Grecji. Obrońca konserwatywno-mieszczańskich interesów, wódz i kierownik związku achajskiego, Arat, nie mogąc dać sobie rady z Kleomensem, przywołał na pomoc Macedończyków. Utworzyła się groźna koalicja z obszarnickich i szlachecko-chłopskich państw: Macedonji, Tesalji i Achai, do której następnie przyłączyli się macedońscy wasale: Beoci, Focyjczycy, Epiroci i Akarnańczycy. Po bitwie pod Sellasją w r. 221 i ucieczce Kleomenesa III do Egiptu zwycięska Macedonja przeprowadziła w Sparcie gruntowną reakcję. Nie tylko przywrócono rządy oligarchiczne, ale zwrócono nadto konfiskowane grunta obszarnikom i restytuowano prywatną własność. Resztki obdarowanych „losami“ spartjatów i perieków, które może narazie ocalały tu i owdzie, wydane na łup beznadziejnej konkurencji z magnatami ziemskimi, w krótkim czasie stopnieć musiały. Gdy w II w. przed Chr. zbliżała się dla państewek greckich chwila ostatecznej utraty własnego bytu politycznego, w ogromnej większości kantonów, gdzie górowały miasta, przemysł i handel, a na wsi trzymała się krzepko średnia i drobna własność gruntowa, stosunki agrarne układały się w zgoła odmienny sposób, niż w krainach państwa zdobywczego. Tessalja i Peloponez przechodziły natomiast pod panowanie rzymskie zarówno,
