Strona:PL Kolberg - Pieśni ludu polskiego serya 1.djvu/16

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

ralna i historyczna wartość, jako należycie dziś oceniona nie potrzebuje dalszego wywodu. Wielce naucząjącemi są pod tym względem przedmowy do dzieł Wacława z Oleska, Żegoty Pauli, Wójcickiego, Konopki i Lipińskiego; niemniej rozprawy od czasów Brodzińskiego po wielu pismach czasowych rozrzucone, jako i te które w dziełach pobratymczych Słowian znajdujemy; do nich więc odsyłam czytelnika. Jeśli co w tych spostrzeżeniach mogło być mylnego, jak np. twierdzenie W. z Oleska że lud polski bardzo mało posiada pieśni obszernych, poważnych i obrzędowych, a natomiast obfituje w krakowiaki, które są jakoby odbiciem jego życia, mam nadzieję że zdanie takie i tem podobne zbiór niniejszy dostatecznie sprostuje. Słowa zaś i treść śpiewek krótkich ucinkowych, mimo rozlanego w nich humoru i czucia nie zawsze godzą się z przyzwoitością i dobrym smakiem. Wiele podobnie rubasznych piosnek odrzucić musiałem; lecz i między pozostałemi znaleźć można nie jedną małoznaczącą, nawet lichą, umieszczoną tu jedynie dla wskazania w jaki sposób lud wyrazy układa, szykuje, i w wiersz splata [1] jak łączy syllaby z tonami [2], gdzie wytrzymuje, wzmacnia lub osłabia głos [3], w którem miejscu daje przycisk [4] i t. p. Śpiewki takie nie zawsze lud w tańcu lub w karczmie przy kieliszku nuci, owszem słyszeć one się często dają przy

robocie w domu i na polu, podczas żniw, sianożęci, w ogrodzie, na paszy za bydłem; także przy dojeniu krów, w czasie jazdy, przy kołysce. Nieprzebrana ich mnogość jest owocem chwilowego natchnienia podnieconego trunkiem i miejscowemi okolicznościami, do czego lada codzienna przygoda dać może pochop; inne wszakże są znane i śpiewane powszechnie na równi z dłuższemi pieśniami i dumami, zwłaszcza gdy w sobie zawierają pewną sentencyą. Niektóre są odłamkami większych dum.

  1. np. N. 16 (str. 313), 20, 21, 27, 31, 43, 46, 57, 61, 64, 72, 84, 127, 128, 156, 158, 165, 221.
  2. np. N. 26 (str. 316) 88, 91, 93, 98, 122.
  3. np. N. 27 (str. 317) 37, 42, 45, 52, 80, 101, 103, 120, 151, 204, 205, 220, 293.
  4. np. N. 5 (str. 310) ‘na pierwszéj ćwierciowéj w takcie 2-gim, 4-tvm, 6-tym i 8-mym. N. 8 na wszystkich ćwierciowych. N. 59 i 280 na 3-ej ćwierciowéj w każdym takcie. N. 106, 118, 162, 172, 193, 222.