Strona:PL Klementyna Hoffmanowa - Wybór powieści.djvu/108

Ci, których przeznaczenie wrzuciło w zgiełk i niebezpieczeństwa świata, ci nie wiedzą, gdzie głowę położą. Żołnierz, wędrownik, miejsca grobu swego nie zna; ale spokojny ziemianin, zagon ojcowski orzący, wie, że w jakim kościele był ochrzczony, w tym i pogrzebany będzie, i dla niego to prawdziwie jeden krok jest tylko, od kolebki do grobu!... — Takie myśli mnie zajmowały po skończonym pogrzebie Kościelnika Szymona. Już trawka sąsiedzkich mogił, przydeptana stopami obecnych, podnosić się zaczynała, a jam jeszcze odejść nie myślał. Jakiż to skromny był obchód! Proch oddano prochom i nic więcej...
 Lecz umysł mój oderwanym został od nowych dumań, głębokim jękiem: spojrzałem, a na grobie Szymona postrzegłem klęczącego syna; całował ziemię z zapałem: »Zasmuciłem Ojca w późnym wieku jego, wołał: żałowałem, on mi przebaczył, na śmiertelnem łożu, lecz Bóg czyż mi przebaczy?«
 Sędziwy Pleban stał niedaleko: nic nie mówił, ale spoglądał z litością na schylonego młodziana: przewinienie jego było wielkie, dał się uwieść fałszywym zdaniom, naprzód zwątpił, potem bluźnił, nareszcie namiętnościom się oddał, żonę i dziecię zaniedbał, był głuchym na głos Ojca, na głos sumienia. Te wszystkie występki swoje widział przed sobą, lecz nie ciężyły mu już tyle na sercu; łzy, które dotąd przytomność sąsiadów wstrzymywała, teraz obficie płynęły, jakby chciały przenurtować ziemię i dojść do skrzepłego już serca rodzica. Żaden z nas go nie podnosił, żaden łez jego nie tamował, gdyż żal ten był pożądany, błogi.
 Jednak po chwili, gdy już sam uciszać się zaczął, Pleban wyrzekł łagodnym głosem: