Strona:PL Kajetan Abgarowicz - Z carskiej imperyi.pdf/137

 — Mania niegrzeczna! Mania niedobra! — zwróciła się pani do zawstydzonej dziewczynki. — Wiele razy mama Mani mówiła, że wszyscy ludzie są nasi bliźni i że wszystkich bliźnich trzeba kochać, jak siebie samego. Dlaczego Mania nie pamiętała o tem i temu chłopczykowi zrobiła przykrość? Proszę go zaraz przeprosić! Niech Mania chłopczyka pocałuje!
 — Mania nie pocałuje Moskala! — zawołało dziecko, tupiąc nóżkami i zachodząc się znowu płaczem. — Nie chcę Moskala! Moskal nie bliźni!
 Pani się rozgniewała, Mania dostała kilka klapsów i wyprowadzono ją do pokoju; nie pomogło to jednak, nie mieliśmy już zupełnie ochoty do zabawy. Ja pod pretekstem, że mam jeszcze na dziś lekcyę, wymknąłem się do domu. Staś odprowadził mnie do bramy i przez drogę, idąc obok mnie, mówił:
 — Nie bierz tego do serca. Co taka mała gęś wié? Zwyczajnie za piecem to na wsi wyrosło, nasłuchało się historyj o czynownikach i myśli, że wszyscy tacy.
 Nie odpowiedziałem nawet na tłumaczenie Stasia, tylko, uściskawszy go gorączkowo, pobiegłem czemprędzej do domu; tam ukrywszy się w mym pokoju, gorzko płakać zacząłem.
 Nie pierwszy to już raz spotkałem się ze wstrętem miejscowych mieszkańców do narodowości mego ojca; inni dorośli, umiejący panować nad sobą, zdołali nie okazywać go jawnie i tak wyraźnie, jak ta dziewczynka, a jednak zdradzali się z nim mimowolnie. Wypadek powyżej opisany stał się dla mnie przyczyną długich rozmyślań i zrodził we mnie przypadkowo samowiedzę mego pochodzenia, obudził dumę narodową; uczułem teraz jasno, że skrzywdzeni przez nasz rząd tutejsi mieszkańcy nienawidzą nas, brzydzą się nami, a jednak za nic w świecie nie byłbym zgodził się na to, ażeby zdobywać ich sympatyę dla siebie zaparciem się swej narodowości. Pamiętne dla mnie słowa Kotłowskiego stanęły mi znowu żywo w pamięci, zacząłem nad niemi na nowo rozmyślać i pierwszy raz powstały w mym umyśle pewne wątpliwości. On powiedział: że ja nie mam ojczyzny, że my Rosyanie nie mamy jej wszyscy. W tej