potym znów przyszedł okres cieplejszy i zmiany te powtórzyły się kolejno parę razy?
Otóż tak to sobie tłómaczymy: Ciepło różnych okolic naszej ziemi zależy od tego, jak te okolice zwrócone są ku słońcu. Jeżeli promienie słońca padają na daną okolicę prostopadle — to grzeją silnie i tam panuje ciepło; jeśli zaś padają ukośnie, słabiej już grzeją i stąd zimno. Teraz ziemia tak jest położoną względem słońca, że okolice biegunowe stoją ukośnie do słońca, a więc jego promienie padają bardzo ukośnie, nawet i podczas lata, i dlategoto panują tam nieustanne mrozy. Co pewien czas ziemia przychyla się jednak swym biegunem północnym ku słońcu — wtedy to zaczyna być znacznie cieplej. Otóż takie przychylanie i odchylanie się bieguna od słońca powtarzały się nieraz i jeszcze będą się powtarzały.
Już Grecy starożytni przed narodzeniem Chrystusa mieli pojęcie o tym, że cały świat stary (Europa, Azja, Afryka) dokoła oblany jest morzem, jednak przez 1600 lat nikt nie posiadał rzeczywistych a dokładnych wiadomości o północnych brzegach Europy i Azji.
Pierwsze obszerniejsze wieści o krańcach Syberji pochodzą z XIII w. Przed tysiącem lat po raz pierwszy przepłynął z zachodniej strony północny przylądek odważny Norman Otheve z wyspy Helgoland.
Miał on potym wielu naśladowców, ale dopiero w XII w. rozpoczynają się liczne wyprawy pół-
