Strona:PL Jebb - Historya literatury greckiej.djvu/9

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

przez dodanie przystawek odpowiadających grze rysów, lub tonowi głosów, lub nawet przez niewielką zmianę porządku wyrazów w zdaniu, Grek mógł z największą precyzyą odcieniować myśl swoją. Ta zdolność języka do naginania się ku dokładnej formie myśli upoważnia do zaliczenia go do najbardziej giętkich języków. Gramatyka daje uklasyfikowane przykłady tej giętkości. Lecz jak pole lepszem jest dla botanika od wszelkich zbiorów suszonych kwiatów, tak powinniśmy się zwrócić do książek greckich, jeśli chcemy poznać język ten w całej pełni jego elastycznego życia. Kto nie zna literatury greckiej, ten nie wie, do jakiej doskonałości może być doprowadzona mowa ludzka.
7. Ogólny przebieg literatury greckiej. Grecy zachowali od czasów Homera aż do dni naszych ten sam język z niewielkiemi tylko odmianami; język ten daje wciąż nowe dowody giętkości swojej w łatwości, z jaką znajduje dosadne wyrażenia dla idei nowożytnych. Ten nieśmiertelny język nie przestawał nigdy być narzędziem literatury, literatury wprawdzie surowej i szczupłej w ciągu pewnej części rozwoju nowożytnego, lecz i w nim tu i owdzie olśniewającej zapałem uczonych greckich dla dawnego geniuszu narodowego. Długie to a wciąż jeszcze potężne życie składa się z trzech okresów: 1) Literatura starożytna od Homera do 529 po Chr., w którym to roku zamknięte zostały szkoły filozofii pogańskiej wskutek edyktu cesarza Justyniana. 2) Średniowieczna czyli bizantyńska od 529 r. do wzięcia Konstantynopola przez Turków (1453). 3) Literatura nowożytna, której początek stanowią poezye satyryczne w narzeczu ludowem zakonnika Teodora Prodromusa (1143–1180) za panowania cesarza Manuela Komnena.