Strona:PL Jebb - Historya literatury greckiej.djvu/10

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

W końcu XVIII w. patryota i uczony grecki Koraes przyczynił się przykładem swoim do oczyszczenia języka literackiego z wielu zepsutych form i obcych wyrażeń.
8. Literatura starożytna. Mamy tu do czynienia jedynie z literaturą starożytną. Można ją podzielić na najdawniejszą, attycką i schyłkową.
I. Literatura najdawniejsza zaczyna się od Homera i ciągnie się do r. 475 przed Chr. Poezya epicka kwitnie w tym okresie. Powstają elegie, jamby i liryka. Proza, chociaż w formie surowej, rozpoczyna się w koloniach jońskich Azyi Mniejszej.
II. Literatura attycka kwitnie, zaczynając od 475 do r. 300 przed Chr. Poezya dramatyczna dosięga w tym okresie szczytu doskonałości w Atenach, zarówno w dramacie, jak i w komedyi; Ateńczycy udoskonalają również prozę w dziejopisarstwie, wymowie i dyalogu filozoficznym. Geniusz grecki wykonał w tym okresie dzieło swoje, stwarzając piękne formy, a jednocześnie utraciła Grecya źródło swojej dawnej energii razem z wolnością polityczną. Z okresu sztuki twórczej w wierszach i prozie przechodzimy do doby dzieł uczonych w zakresie literatury i wiedzy.
III. Literatura schyłkowa dzieli się na dwa okresy:
1) Aleksandryjski od r. 300 przed Chr. do poddania się Grecyi pod panowanie rzymskie w r. 146 przed Chr.
2) Grecko-rzymski od r. 146 przed Chr. do zamknięcia szkół filozofii pogańskiej w roku 529 po Chr.
9. Naturalny rozwój literatury greckiej. Wielka literatura Grecyi nie była sztuczną, lecz urosła naturalnie z życia greckiego, Jak fijołki kwitną