Strona:PL Jebb - Historya literatury greckiej.djvu/62

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

wyrazem myśli filozoficznej. Ganił on Homera i Hezyoda za to, iż przypisywali bogom czyny niemoralne i mówił, że lepiej byłoby opowiadać o dobrych czynach rzeczywiście dokonanych, niż powtarzać bajki o tytanach i centaurach. Poezya była wielką potęgą w Grecyi starożytnej, a widzimy często, jak filozofia usiłuje prostować jej wpływy. Ksenofanes jest ciekawym przykładem poety-filozofa, protestującego przeciwko pospolitej poezyi.
Simonides z Ceos (480 prz. Chr.) ułożył piękne napisy grobowe elegijne Grekom poległym w wojnach perskich, lecz bardziej był słynny jako poeta liryczny. W dobie attyckiej (475—300 prz. Chr.), gdy poezya dramatyczna miała przewage, elegia była jeszcze popularną jako łatwa i wdzięczna forma, którą posługiwać się mógł przy sposobności każdy wykształcony człowiek: do dedykacyj, epigramatów lub krótkich utworów poświęconych przyjaciołom. Słyszymy o zwrotkach elegijnych, pisanych nietylko przez wszystkich wielkich poetów attyckich, lecz i przez prozaików, jak Tucydides, Plato, Arystoteles, Demostenes. W dobie aleksandryjskiej elegia służy za wyraz pochlebstwu dworskiemu i nauce.
12. Hipponax z Efezu (540 prz. Chr.), wygnany został z rodzinnego miasta i doprowadzony do ubóstwa przez tyranów; osiadł w Klazomene. Był to mały, złośliwy człowieczek; dwaj rzeźbiarze miejscowi zrobili jego karykaturę. Mścił się w złośliwych wierszach jambickich, którym nadał kształt oryginalny, zamieniając ostatnią stopę ( ◡ ─ ) na spondeusz ( ─ ─ ). Miara ta otrzymała nazwę „kulejących” jambów („choliambik” lub „skazon”). Urywki przechowane rzucają pewne światło na życie jońskie niższego typu, zawierają także niektóre miejscowe wyrazy. Bajki znalazły naturalny wyraz