Strona:PL Jebb - Historya literatury greckiej.djvu/154

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

12. Proza. Filologia i krytyka. — Zenodot (280), będąc bibliotekarzem w Muzeum, zajął się poprawianiem i wyjaśnianiem tekstów poetów greckich, przeważnie zaś Homera. Pisał pamiętniki do historyi literackiej, zbierał rzadkie wyrazy i zdania. Arystofanes z Bizancium (200) rozciągał prace swoje do pisarzy prozą i usiłował zachować poprawne wymawianie greckie, ulegające skażeniu wśród mieszanej ludności za pomocą znaków, wskazujących akcent w każdym wyrazie. Aristarch (156) stał się założycielem filologii naukowej. Przejrzał on starannie kanon, t. j. listę pierwszorzędnych pisarzy greckich w każdym rodzaju, skreśloną przez jego poprzedników. Dopuszczenie do jednej z tych klas stanowiło to, co dotąd nazywa się klasycznością pisarza. Jednem z usiłowań owych uczonych aleksandryjskich i ich następców znanem nam tylko z urywków, było wytworzenie dramatyki. Pod nazwą Apollodora (140), ucznia Aristarcha, mamy „Bibliotekę” mitologii greckiej w trzech księgach, wykazującą, jako dawna wiara dosłowna w myty przechowała się, pomimo próby Euhemerosa (300) rozłożenia ich na fakta i zmyślenie.
13. Tłómaczenia, zwłaszcza zaś ksiąg świętych, stanowiły jedną z gałęzi pracy uczonych w Aleksandryi. Greckie tłómaczenie Starego Testamentu rozpoczęte było w Aleksandryi w pierwszej połowie III-go stulecia prz. Chr., a skończyło się dopiero ku końcowi II stulecia. Nazywało się ono tłómaczeniem Siedmdziesięciu, może dlatego, że było wykonane za pozwoleniem synhedrionu żydowskiego, liczącego 70 członków.
14. Wiedza. Euklides (właściwie Euklejdes) mieszkał w Aleksandryi za Ptolemeusza Sotera i uporządkował słynne „Początki geometryi.”