Strona:PL J Bartoszewicz Historja literatury polskiej.djvu/784

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

„Mownię języka polskiego“, tó jest jak dawniéj mówiono gramatykę, a więc po prostu zstąpił do zastosowania, do praktyki [1]); drugi spojrzał głębiéj, w samo tworzenie się języka i wydał „Próbki filozofii mowy“. Ważne są rozprawy Kudasiewicza o pisowni polskiéj, rzecz ta najwięcéj mu leży na sercu, chciałby ją ustalić rozwinąwszy na zasadach Deputacji Towarzystwa przyjaciół nauk [2]) Feliks Jezierski, w Lublinie jest filologiem na większą skalę, po europejsku. Dziełka jego w tym przedmiocie noszą na sobie cechę dojrzałości umysłowéj. Już bardzo dawno nie odzywa się Jezierski na polu filologicznem, ale w każdéj, by najmniejszéj jego tu pracy, znać człowieka pojęć rozleglejszych [3]). Antoni Morzycki, obywatel z Kujaw, poszedł głównie za pomysłami Żochowskiego w swojéj gramatyce, tylko nie przyjął jego terminologji i zmienił do szczętu używaną dotychczas. W Poznańskiem jest znakomity filolog ksiądz Xawery Malinowski, proboszcz w Komornikach. Ten uczony naturę mowy polskiéj bada inaczéj jak wszyscy, bada ją albowiem w porównywaniu z innemi narzeczami słowiańskiemi, które w tym celu poznał bliżéj. Ta porównawcza filologja słowiańska, która gdzieindziéj po za granicami Polski, jak np. w Czechach i Rossji, znakomite zrobiła postępy, u nas prawie jest zapomniana; jeden ksiądz Malinowski godnie ją podnosi [4]). W Warszawie mamy także filologa słowiańskiego, który

  1. Feliks Żochowski, dyrektor gimnazjum w Radomiu, urodzony w roku 1802, umarł w roku 1868.
    Przyp. wyd.
  2. A. Kudasiewicz urodzony w roku 1820 roku w Krakowie, professor Instytutu szlacheckiego i gimnazjum w Warszawie, umarł w roku 1866. Wydał także „kurs początkowy“ i „kurs drugi nauki języka polskiego“.
    Przyp. wyd.
  3. F. Jezierski, wspominany już wyżéj tłómacz Longfellowa, wydał osobno w roku 1843: „Przygotowania do wiedzy mowy polskiéj“. Prace swoje umieszczał w Bibliotece warszawskiéj, Tygodniku petersburgskim i Przeglądzie naukowym.
    Przyp. wyd.
  4. Ksiądz Fr. Ks. Malinowski, urodzony w roku 1807, żołnierz w roku 1831, potém ksiądz, oprócz wielu rozpraw, jak np. „Krytyczny pogląd na zasady głosowni w gramatykach polskich, wraz z uzasadnieniem ilości brzmień i głosów polskiego języka“, wydał w roku 1869 „Krytyczno porównawczą gramatykę języka polskiego“.
    Przyp. wyd.