Strona:PL J Bartoszewicz Historja literatury polskiej.djvu/779

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

burgskim“ uczony pasterz zarazem wskazywał autorce zasady i widoki, podług których dzieło to mogłoby się rozszerzyć i uzupełnić, owszem zachęcając ją do powtórnego wydania. Potém wydawała „Pielgrzyma“, pismo perjodyczne miesięczne przez lat cztery; pisali do niego wszyscy ówcześni autorowie. W roku 1846 przestała wydawać „Pielgrzyma“ i odtąd wątłe zdrowie nie dozwoliło jéj zajmować się autorstwem aż do roku 1856, w którym przełożyła wolnym sposobem powieść angielską: „Magdalena“ Julji Kawanagh. Następnie wydała „Zarysy filozofji katolickiéj“. Ostatnią pracą Eleonory Ziemięckiéj jest przekład dzieła księdza Mareta „O godności rozumu i potrzebie objawienia“. Jest to dzieło znakomitego kapłana i profesora filozofji w Sorbonie, znanego z zasad pełnych umiarkowania przeciwnych wszelkiemu fanatyzmowi. Obecnie wydała Studja, w których znajduje się rozbiór kursu literatury Adama Mickiewicza [1]).
Ucichł już od znacznego czasu Feliks Kozłowski, wróg naukowy ojca Bronisława. Dochodzą nas wieści, że niedawno wstąpił do stanu duchownego w Poznańskiem. Religijnym katolickim filozofem jest także Alexander Tyszyński [2]).

309. Krytyka jest wszędzie w każdéj nauce. Krytyką podtrzymuje się i objawia postęp każdéj literatury, dlatego nienależałoby stawiać osobnego działu krytyki w dziejach literatury. Ale stawimy go tutaj, bo najwięcéj nam chodzi o wykazanie, jaką jest dzisiaj kontrola narodowa w rzeczach imaginacji i smaku; idzie nam tutaj o właściwą, tak nazwaną, krytykę literacką. Otóż krytyka owa jeszcze u nas w kolebce. Pospolicie głos krytyki bierze się za napaść na ludzi, a rzadko kto rozumie, że krytyka jest to historja bieżącéj literatury i przynajmniéj jako materjał dla

  1. Ziemięcka Eleonora z Gagatkiewiczów wydała jeszcze: „Powieści ludowe“ (1860) i „Kurs nauk wyższych dla kobiet. Zmarła w roku 
    Przyp. wyd.
  2. Alexander Tyszyński, urodzony w roku 1811 w Petersburgu, profesor historji literatury polskiéj w szkole głównéj warszawskiéj. Wydał osobno: „Amerykanka w Polsce“ (1838), „Rys historyczny oświecenia Słowian“ (1841), „Morena, czyli powieści blade“ (1842), „Rozbiory i krytyki“ (3 tomy, 1854), „Pierwsze zasady krytyki“ (1870), „Dwie Świtezianki“ (1871). Wiele jego rozpraw umieszczała Biblioteka warszawska.
    Przyp. wyd.