Strona:PL J Bartoszewicz Historja literatury polskiej.djvu/759

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

pozostałości dawnego uniwersytetu wileńskiego: Narbutt [1]), Jaroszewicz [2]), Homolicki [3]), Jocher itd.
Wydawnictwo kijowskie znakomite już rzeczy ogłosiło drukiem. W Pamiętnikach, których już cztery pierwsze ogromne wyszły tomy, materjały historyczne na trzy dzielą się kategorje, to jest na sprawy kościoła ruskiego, na sprawy wewnętrznego życia prowincji, które obejmują, stosunki ekonomiczne dawnéj Rusi i na sprawy polityczne. Wiele tu ważnych rzeczy poznaliśmy. Do ostatniego rozdziału dostarczał wiele materjałów Konstanty Świdziński z bogatych zasobów swojéj bibljoteki; wchodzimy tutaj odrazu bez żadnych wstępów w epokę Chmielnickiego i śmiertelnych zapasów kozaczyzny z Polską; do téj epoki nic jeszcze tak ciekawego nie wydano dotąd nad ten zbiór listów różnych osób i do osób różnych o smutnéj katastrofie ukraińskiéj. Daléj wyszły w Kijowie kroniki ruskie Wieliczki i Hrebenki, które niezmierne światło rzuciły na dzieje Ukrainy, wyszły materjały do życia kniazia Kurbskiego, które nam odmalowały jaskrawemi literami życie szlachty na Litwie w XVI-tym wieku itd.

    jakoteż obszerne dzieło „O kurhanach w Litwie i zachodniéj Rossji“. Wydawał także „Pomniki rytownictwa krajowego“. Umarł w roku 1868 w Mińsku.

    Przyp. wyd.

  1. Teodor Narbutt urodzony w Szawrach w powiecie lidzkim dnia 8 listopada 1784 roku, umarł w Wilnie dnia 28 listopada 1864 roku. Za młodych lat wojskowy, opuścił potem służbę i osiadł w majętności dziedzicznéj Szawrach, gdzie gospodarował. Wydał: „Dzieje narodu litewskiego“ w 9 tomach (1835—1841), „Pomniki do dziejów litewskich“ (1844), „Pisma pomniejsze historyczne do historji Litwy“ (1856). Dużo rozpraw umieszczał po czasopismach, a głównie w Ateneum Kraszewskiego. Tłómaczył ody Horacjusza i Rousseaua, pisał o cyganach, a nawet z dziedziny gospodarstwa o uprawie lnu, konopi i t. d. Obszernie o nim pisał autor w życiorysie umieszczonym w Tygodniku Illustrowanym.
    Przyp. wyd.
  2. Józef Jaroszewicz wykładał w Wilnie w latach 1830 i 1831 prawo cywilne i kryminalne. Po zniesieniu uniwersytetu usunął się na wieś i pracował na niwie historji. Owocem téj pracy było 3-tomowe dzieło wydane w Wilnie w roku 1844 pod tytułem: „Obraz Litwy pod względem cywilizacji“. W Bibliotece Warszawskiéj wiódł spór z D. Szulcem o Jadźwingów. Miał podobno przygotowana historję Jezuitów. Umarł w lutym 1861 r.
    Przyp. wyd.
  3. Michał Homolicki był niegdyś professorem fizjologji na uniwersytecie wileńskim. Poświęcał się badaniom dziejów polskich i języka. Drukował tylko drobne