Strona:PL J Bartoszewicz Historja literatury polskiej.djvu/527

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

medje, z których drobnostka „i plotka czasem się przyda“, graną była na teatrze puławskim, a „Dobrogosta“ (naśladowanie z francuskiego), grano w Izdebnie u Szymanowskich. Wiersz słaby wszędzie. Najważniejsza jego zasługa literacka, że miał za córkę Klementynę Hofmanową, najzacniejszą z polek. Umarł Tański nagle u Szymanowskich w Izdebnie w sierpniu 1805 roku, urodził się 1761 roku.
182. Z innych tłómaczów odznaczył się ilością prac słynny professor krakowski Jacek Idzi Przybylski, który przekładał wszystkich poetów z kolei, jako to: Homera, Hezjoda, Jeremiasza proroka, Wirgiljusza, Owidjusza i Horacego z dawnych, z nowych zaś poetów Popego, Kamoensa, Miltona, Gesnera i t. d. Napisał przez życie swoje kilkadziesiąt tysięcy wierszy, bo co dzień dodawał zawsze coś do okrągłéj liczby, jak niegdyś cesarz Tytus, co uważał ten dzień za stracony, w którym nie wyświadczył nikomu żadnego dobrodziejstwa. Nie na tém przestała jednakże czynność Przybylskiego; od roku 1779 aż do 1813, to jest przez przeciąg lat 34, nie minęło roku jednego, żeby nie wydał Przybylski jakiego dzieła najróżnorodniejszéj treści. To tłómaczył powieści, to wydawał pojedyńcze swoje rozprawy i mowy, to objaśniał wieki uczone starożytnych greków i rzymian w zabytkach ich piśmiennictwa, to wydawał kalendarze lub gramatykę grecką, to pisma Fryderyka Wielkiego, to socjalne uwagi. Odkrył i wydał Orlanda szalonego, poemat Aryosta, tłómaczenie Piotra Kochanowskiego (§ 111). Umiał prawie wszystkie języki europejskie, dawne i nowożytne. Człowiek ogromnie uczony, ale nadzwyczaj nudny i niesmaczny. Poezje jego są ciężkie i bez wdzięku. Stąd dowcipne wiersze o nim:

Wiesz dla czego Jeremiasz płakał całe życie,
Choć go nie zawsze ścigał wyrok Boży?
Oto, jak prorok wiedział należycie,
Że go Przybylski na polskie przełoży.

Obfituje do tego Przybylski w moc oryginalnych dzikich wyrażeń. Tworzył także nowe zupełnie wyrazy w duchu języka; w swoim czasie nie podobały się i uczeni przymawiali mocno o nie Przybylskiemu, jednakże pokazuje się, że wiedział dobrze Przybylski co robi, gdy dzisiaj wiele z tych wyrazów przyjęło się i jest w po-