160. Augustyn Kordecki nie powinienby nawet być liczonym do pisarzów, gdyż skromne pretensje jego nie sięgały nigdy aż do sławy literackiéj. Ale wspomnieć należy o nim, bo zostawił opis cudownéj obrony Częstochowy, któréj przywodził. Polska cała uległa pogromowi szwedzkiemu, jeden tylko zakonnik, ufny w opiekę Bogarodzicy nie poddał się, wytrzymał szturmy straszliwe i doczekał się wreszcie chwili wielkiéj i uroczystéj oswobodzenia narodu. Mąż natchnienia i wiary, wysoki duchem wielkiego poświęcenia się, przykładów jakiego niewiele już było można szukać w ówczesnéj Polsce. Kordecki nie przypisuje nic sobie, wszystko odnosi do opieki Najświętszéj Panny i kreśli nowę walkę olbrzymów (Gigantomachia) z tą cudowną wiarą, z jaką pierwsi męczennicy chrześcjańscy szli na stosy ofiarne. Kordecki po wsze wieki i czasy będzie świecił jako gwiazda na nieboskłonie przeszłości narodu; nikt go nie znał przed wypadkiem, nie widać go wcale i po tym wielkim wypadku; zabłysnął i zniknął nagle, jeden czyn unieśmiertelnił go na wieki. W roku 1661 osadził w Warszawie klasztor swego zakonu, bo paulinom przez pamięć obrony częstochowskiéj podarowano wtedy w stolicy, w któréj dotąd nie mieli swojéj osady, kościół św. Ducha, zniszczony straszliwie po wojnie szwedzkiéj. Dzisiaj dopiero po 200 latach oceniają go ziomkowie tak, jak na to zasłużył. Wielki poeta Mickiewicz świetną o nim powiedział improwizację w Paryżu, w kursie swoim dziejów literatury polskiéj. Samo dzieło jego w skróceniu dał poznać Kraszewski, przełożyło je zaś na język polski aż dwóch naraz pisarzy, to jest Marjan Galli i Józef Łepkowski, ale tylko tłómaczenie Łepkowskiego wyszło w Warszawie u Orgelbranda 1858 r. Wreszcie świeżo postawiono Kordeckiemu pomnik na wałach Częstochowy.
161. Jest ich dosyć. Celniejsi:
Wojciech Wijuk Kojałowicz, jezuita, rodem z Kowna, zmarły 1677 roku, pisał dzieje Litwy, a osobno dzieje Radziwiłłów i dzieje
