Wołał na różnowierców, że gubią ojczyznę dla mrzonek swoich i pychy, rozdzielając naród na części, wołał na Ruś, że jedność ją zbawi w kościele, wołał na szlachtę, że gubi złotą wolność, że przez nią pot i krew poddanych i kmiotków bezkarnie ciecze i że tutaj jedynie jest „absolutum dominium“ nie zaś wszędzie, wołał na rokosze i zabiegi stronnictw, wołał na wszystkich.... Nic nie pomogło. Jeżeli Skarga nic nie wskórał, spełnił przynajmniéj powinność swoją, dla któréj był na świat polski posłany i pozostawił na wieczną po sobie pamiątkę narodowi dzieła swoje, które dzisiaj odczytując widzimy, jak wielkiego męża miały czasy Zygmunta III. Cudotwórca to języka i jego pan przemożny [1]).
103. Celniejsi wieku Zygmuntowskiego poeci, co w ślad poszli za Kochanowskim, byli:
Mikołaj Sęp Szarzyński, szlachcic herbu Junosza, pisał bardzo mało, ale ma dosyć wysoki polot poetyczny. Więcéj głośni od niego byli: Klonowicz, Miaskowski, Grochowski i Szymonowicz, ale mimo to Sępowi należy się pierwszeństwo, że umarł bardzo młodo jeszcze za Kochanowskiego, gdy inni poeci życiem swojém i pismami sięgnęli epoki Zygmunta III Zresztą to, co nam zostawił Sęp, jest dosyć wielkiéj wagi i stąd oczywista pewność, że gdyby dłużéj pożył, byłby zostawił większe dzieło i był sławnym poetą pomiędzy sławnymi. Sęp miał nawet pewną wyższość nad Janem z Czarnolesia; tylko po zewnętrznym kształcie wiersza, przypominał zagraniczne wzory, ale zresztą w rozwinięciu poematu jest twórcą oryginalnym i artystą. Sęp do naszéj literatury wprowadził sonety i lubo miał wzór przed sobą u Petrarki, nie naśladował go jednak, ale sam z siebie wydobywał serdeczne tony uczucia. Niższym jest Sęp od Kochanowskiego w czułości i delikatności, ale przewyższa go wyrażeniem poetyczném. W młodym
- ↑ Obszerny życiorys Skargi pióra autora znajduje się przy petersburgskiém wydaniu „żywotów świętych“.Przyp. wyd.
