Strona:PL Istrati - Żagiew i zgliszcza.djvu/189

Strejki, syndykaty, traktowane były jako coś nielegalnego. Zamykano do więzienia lub skazywano na wygnanie każdego robotnika podejrzewanego o przekonania socjalistyczne. Wśród spodlonego proletarjatu roboczego, złożonego przeważnie z analfabetów, gnieżdżącego się po piwnicach lub w cuchnących koszarach, szerzyło się pijaństwo.
 Trzeba patrzeć pod tym kątem widzenia, aby zdać sobie sprawę i ocenić cały ogrom zwycięstwa proletarjatu, który dziś stał się klasą rządzącą, narzucił swą socjalistyczną ideologję całemu społeczeństwu, wkroczył do wszystkich szkół i uniwersytetów, stworzył nowy system nauki. Również i pod względem materjalnym widzimy na ogół ogromną poprawę, mimo wszelkich trudności, jakie rząd obecny ma do zwalczenia. Poprawa ta wyraża się w następujących rzeczach: wyższe płace, budowa mieszkań robotniczych, ośmio- lub siedmio-godzinny dzień pracy, rozliczne ubezpieczenia społeczne (od wypadków, bezrobocia, choroby), emerytury.
 Robi się wszystko możliwe, aby zapewnić każdemu robotnikowi corocznie dwutygodniowy lub miesięczny pobyt w domach wypoczynkowych; urlopy płatne są bezwzględnie obowiązkowe. Robotnik korzysta z dużych zniżek w teatrach i kinach. Ilość klubów robotniczych, żłóbków, ogródków dziecięcych, bibljotek wzrasta z każdym rokiem.
 Ale mimo to, — jakże ogromnie dużo pozostaje jeszcze do zrobienia!
 Płace robotników przekroczyły już, zdaje się, poziom przedwojenny; koszty utrzymania jed-