dzi, że ktoby próbował zanadto krytykować, może się narazić na różne niemiłe historje, na miano kontr-rewolucjonisty i t. p. Jeśli nie jest członkiem partji, doda z rezygnacją: „My tam nic zrobić nie możemy, bo wszystko jest w ręku komunistów“. A jeśli jest komunistą, powie ci może: „Próbowałem walczyć, ale to się mogło źle dla mnie skończyć...“
Prowadzenie kooperatyw, podobnie jak i przemysłu i wszelkich trybów machiny rządowej może być naprawdę ulepszone tylko pod warunkiem pewnego rodzaju nawrotu do demokracji robotniczej, to jest w pierwszym rzędzie pod warunkiem uzdrowienia stosunków w łonie samej partji.
Klasa robotnicza w Rosji nie prędko jeszcze doczeka tej chwili, kiedy ziarno zasiane przez nią podczas rewolucji zacznie wydawać owoce; trzeba na to jeszcze dużo czasu i pracy. Trzeba też rozprawić się przedtem ostatecznie z tymi wszystkimi, którzy chcieliby pozbawić ją owoców dotychczasowych zwycięstw.
Chcąc ocenić obecną sytuację klasy robotniczej w Rosji należy przypomnieć sobie, jak ta sytuacja wyglądała przed dwunastu laty, za dawnych rządów. Robotnicy nie mieli żadnych praw politycznych; ubezpieczenia społeczne nie istniały wówczas zupełne, a legislatura pracy znajdowała się zaledwie w zarodku. Pracowano po dziesięć godzin dziennie, a nieraz i dłużej. Celem uzyskania lepszych warunków pracy trzeba było staczać ciężkie walki.
