Strona:PL Herodot - Dzieje.djvu/268

z osłony przysunąć do nozdrzów rumaka Dariuszowego, a ten węch zachwyciwszy odchrapnąć i zarżeć.
 Dariusz tedy syn Hystaspesa królem ogłoszony został i podległymi jego byli mieszkańce Azyi, wyjąwszy Arabów, podbici częścią przez Cyrusa, częścią późniéj przez Kambyzesa. Arabowie zaś w żadnym względzie nie poddali się w niewolą Persom, tylko sprzymierzeńcami ich zostali i Kambyzesa do Aegyptu wpuścili; gdyby bowiem Arabowie nie byli chcieli, nie byliby Persowie pono wkroczyli do Aegyptu. Owoż małżeństwa najpierwsze zawiązał Dariusz wśród Persów, pojąwszy dwie córy Cyrusa Atossę i Artystonę, pierwszą już zaślubioną uprzednio Kambyzesowi bratu Cyrusa i następnie Magowi, drugą zaś jeszcze dziewicę. Ale prócz tego wziął on jeszcze za żonę córkę Smerdisa Cyrusowego, imieniem Parmys; i nadto dzielił łoże z córą Otanesa, która zdradę Maga odkryła. Wszystko napełniało się (wykazywało) jego potęgą. Naprzód tedy pomnik kamienny wystawił, którego osoba przedstawiała męża konnego, a pod nią te słowa wyryć kazał: „Dariusz Hystaspa przez cnotę rumaka — nazwisko tegoż było wymienione — i Oibaresa swego koniuszego posiadł królestwo Persów.“ Dopełniwszy zaś tego poustanawiał dwadzieścia namiestnictw wśród Persów, które oni zowią Satrapiami. Te ustanowiwszy naczelników na nich osadziwszy rozporządził aby mu podatki składane były wedle plemion, przyłączając zawsze pogranicznych do jednéj dzielnicy i znowu przekraczając tych przytykających a inne odleglejsze inne do innych ludy przydzielając. Namiestnictwa i dochód roczny danin tym porządkiem określił. Tym poddanym, którzy mieli srebro zapowiedziano, aby talent babylońskiéj wagi składali, tym którzy złoto eubojskiéj wagi talent; babyloński zaś talent zawiera 70 min eubojskicb. Za rządów bowiem Cyrusa i potém Kambyzesa nic nie zostało postanowione o dar inach, tylko dary przynoszono. To téż z powodu tego nakazu danin i innych tym podobnych ustanowień powiadają Persowie, że Dariusz był kramarzem, Kambyzes panem, a Cyrus ojcem, pierwszy ponieważ kupczył wszystkiemi