Strona:PL Herodot - Dzieje.djvu/184

do tego. Od tego bowiem czasu Aegypt będący dawniéj cały płaszczyzną w nieużyty dla koni i wozów zamienił się; przyczyną zaś tego stały się owe mnogie kanały, różnokręte mające jeszcze rowy. Poprzerzynał zaś niemi kraj z tego powodu ten monarcha. Wszyscy Aegypcianie co nie ponad rzeką osiadali miasta, lecz w środku ziemi mieszkali, ilekroć Nil ustąpił, w niedostatku wody przysłonego używali napoju biorąc go ze studzien. Z téj przyczyny poprzecinanym został Aegypt. Miał także, jak powiadali kapłani, podzielić pomiędzy wszystkich Aegypcian krainę król ten, dawszy każdemu równą część czworoboczną, i z tego dochody państwa ustanowić, nakazawszy roczną płacić daninę. Jeżeli zaś któremu z działu jego rzeka coś oderwała, przychodząc do niego oznajmiał o zdarzeniu, a król wysełał ludzi, którzy by obejrzeli i wymierzyli, o ile rola zmniejszona została, ażeby na potem właściciel jéj podług słuszności z nakazanéj płacy się uiszczał. Ztąd zdaje mi się wynalezione miernictwo, które do Grecyi przeszło; poromierz (πόλος) bowiem i godzinomierz (γνώμων) jako i dwanaście części dnia od Babylończyków poznali Grecy.
 Jedyny to był król Aegyptu, który nad Aethiopią panował, pomniki zaś po sobie zostawił w kamiennych posągach przed chramem Hefaesta, dwa trzydziestu łokci wysokości, jego i żonę, cztery po dwadzieścia łokci każden, synów jego wyobrażające. Przed niemi gdy w długim następnie czasie Dariusz Pers swój wystawiał posąg, nie przeoczył tego arcykapłan Hefaesta, lecz wyrzekł, iż nie zdziałał takich czynów jak Sezostris Aegypski; Sezostris bowiem, mówił, i innych niemniéj podbił narodów jak Dariusz i nadto Skythów, Dariusz zaś nie był mocen pokonać Skythów; nie słuszną więc jest, ażeby stał przed pomnikami owego nie przewyższywszy go czynami. Dariusz miał przebaczyć tę zuchwałą mowę kapłanowi. Po zgonie Sezostrisa, powiadali, iż objął królestwo syn jego Feron, który nie podjął żadnéj wyprawy, a przypadło mu zostać niewidomym dla następnéj okoliczności. Gdy