Strona:PL Herodot - Dzieje.djvu/101

Persów, przygotowywał jak najobficiéj wina i chlebów. Przybyłym nazajutrz Persom kazał Gę rozłożyć na łące i rozpoczął z nimi biesiadę. Gdy się nasycili zapytał ich Cyrus, która praca im była milsza czy poprzednia, czy obecna? Ci odpowiedzieli, iż wielka pomiędzy niemi różnica: ubiegłego bowiem dnia samo złe mieli, dzisiajszego zaś wszystko dobre. Pochwyciwszy tedy to słowo Cyrus, odkrył całą rzecz mówiąc: „Mężowie perscy, tak stoi wasza sprawa, jeżeli chcecie mnie usłuchać, czekają was te i tysiączne inne dodobra, i to bez żadnej niewolniczéj pracy; jeżeli mnie nie chcecie usłuchać, czekają was trudy podobne wczorajszym niezliczone. Teraz więc pójdźcie za moją radą i zostańcie wolnymi! Zdaje mi się bowiem, iż zrządzeniem bóstwa urodziłem się na to, abym wam te pomyślności w ręce złożył, a nie uważam was za gorszych od Medów, tak w innych sprawach, jako szczególniéj w wojennych. Azatem, gdy ten jest układ rzeczy, oderwijcie się co prędzéj od Astyagesa!“
 Persowie tedy otrzymawszy naczelnika, z radością oswobodzili się oddawna, już z niechęcią znosząc jarzmo Medów; Astyages zaś skoro się dowiedział o zamysłach Cyrusa, wyprawiwszy gońca wzywał go do siebie. Cyrus zaś kazał mu przez tegoż oznajmić, iż prędzéj przybędzie jak sam sobie życzy Astyages. Usłyszawszy to Astyages uzbroił wszystkich Medów, i jakby rażony (na umyśle) przez bóstwo wodzem nad nimi uczynił Harpaga, zapomniawszy jaką mu krzywdę wyrządził. Skoro tedy przyszło do spotkania pomiędzy Medami i Persami, jedni z nich którzy nie byli wciągnięci do spisku, walczyli, inni zbiegali do Persów, największa zaś część dobrowolnie tchórzyli i uciekali. Kiedy się dowiedział o haniebnéj rozsypce wojska Astyages, zawołał odgrażając się na Cyrusa: „nie poeieszy się Cyrus swą wygraną!“ To rzekłszy rozkazał najprzód powbijać na pale sny tłumaczących magów, którzy mu doradzili wypuścić Cyrusa; potém zaś uzbroił pozostałych w mieście Medów, młodych i starców. Wyprowadziwszy ich zatém do boju i spotkawszy się z Persami został pobity, sam żywo schwytany i Medów których