Strona:PL Hadaczek Polygnotos.pdf/6

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

piniką, siostrą męża stanu, której rysów miał użyczyć Polygnotos Laodice, jednej z branek trojańskich, w sławnym obrazie przedstawiającym Iliupersis. Zapewne stosunek z Kimonem ułatwiał mu otrzymywanie zamówień na obrazy monumentalne w Atenach. I tak słyszymy, że był zajęty wraz z Mikonem i Panainosem przyozdobieniem wielkiemi malowidłami portyku zbudowanego przez Peisianaxa, szwagra Kimona i za tę pracę nie przyjął pieniężnej zapłaty, podczas gdy jego współpracownicy otrzymali wynagrodzenie w złocie. Ateńczycy za tę zasługę udzielili mu praw obywatelstwa. Ateny stały się odtąd drugą jego ojczyzną, tam pracował najwięcej, tam też można było znaleźć w późniejszych czasach większą część jego utworów malarskich. Był on prawdopobnie z rodu zamożnym i posiadał zarówno w Tasos, jako też w Atenach wysokie stanowisko społeczne.
Być może, że w literaturze mamy wzmiankę także o jego synach, którzy mieli obracać się w najlepszych kołach ateńskich. W platońskim Protagorasie występują synowie Polykleta jako dobrzy towarzysze synów Periklesa, Ksantipposa i Paralosa. Ponieważ nazwisko wielkiego mistrza z Tasos zostało zastąpione parę razy przez pomyłkę w źródłach literackich nazwiskiem sikyońskiego rzeźbiarza, przeto możnaby podobną pomyłkę tekstową przyjąć także dla Protagorasa. W tym wypadku należałoby działalność Polygnota przedłużyć częściowo na okres rządów Periklesa a z tem przypuszczeniem zgadzałaby się wzmianka o współpracownictwie Polygnota w Atenach z Panainosem, bratem Feidiasa.
Jednakowoż nie wypada nam dla tych powodów zbyt obniżać daty początków jego karyery jako malarza. Do ostrożności skłania nas inne świadectwo chronologiczne wielkiej wagi, t. j. dwuwiersz ułożony przez Simonidesa z Keos, który figurował w delfickiej Lesche jako sygnatura polygnotowego obrazu przedstawiającego Iliupersis. Ponieważ Simonides baw ił w Atenach w latach między 480 a 476 przed Chr., poczem przeniósł się na Sycylię i umarł tam w roku 468, przeto Iliupersis m usiała być wykonaną już około r. 476. Prawdopodobnie nie dla obrazu delfickiego, lecz dla wcześniejszej Iliupersis ateńskiej ułożył Simonides młodemu artyście dwuwiersz, który w Delfach z powtórzeniem tem atu został tylko przez malarza wznowiony. W ten sposób możnaby ująć działalność artystyczną Polygnota w stałe granice lat 480—440.

III.

Do najznakomitszych prac Polygnota należały dwa wielkie malowidła, które zdobiły Leschę Knidyjczyków zbudowaną w Delfach około