Strona:PL Hadaczek Neolityczne cmentarzysko.pdf/20

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

różnic liczne analogie, pojawiające się w tych dwu odmiennych światach kulturalnych. Podobieństwa te dotyczą tak form, jakoteż ornamentyki.
Pod względem kształtów powtarza się wśród naczyń malowanych ta sama forma kubka[1], a także formy misek[2] i amfor[3] z dwoma niskiemi uszkami zbliżają się pod niejednym względem do odpowiednich form ceramiki cmentarzyska w Złotej.
Pod względem ornamentyki uderza nas przedewszystkiem istnienie linii falistej w malowanej ceramice wschodniej Galicyi.
Podobieństwa te są tak charakterystyczne, że nie należy kłaść ich na karb przypadku, lecz raczej wypada wytłómaczyć je drogą wzajemnych wpływów.
Techniką wykonania różnią się obie grupy ogromnie, lecz różnice te zmaleją, jeśli zwrócimy uwagę na niemalowane naczynia ozdobione nacinanymi ornamentami, które wszędzie towarzyszą ceramice malowanej, a same zachowują w sobie dawniejszy stan rozwojowy ceramiki neolitycznej. Świadczą one, że pierwotnie istniało także w południowo-wschodniej Europie garncarstwo, posługujące się gliną niedokładnie oczyszczoną, zdobiące swe wyroby tylko wgłębionymi ornamentami, do którego później przyłączyło się odmienne garncarstwo, używające gliny wspaniale szlamowanej i odmiennego sposobu dekoracyjnego t. j. mono- lub polychromii.
O wiele więcej punktów stycznych posiada ceramika ze Złotej wsi z produktami neolitycznego garncarstwa, wydobytymi w północnych i zachodnich stronach Europy. Tutaj wypada nam wymienić ceramikę Brandenburgii, opracowaną przez Brunnera (Archiv für Anthrop. XXV, str. 243 n.) i sporadyczne wykopaliska innych krajów.
Z zestawienia choćby nawet pobieżnego wynika, że ceramika cmentarzyska w Złotej obok widocznych podobieństw do ceramik neolitycznych krajów bardziej zachodnich i północnych, posiada pewne właściwości odrębne, które każą przyjąć dla niej samodzielną grupę nadwiślańską. Dalsze wykopaliska dokonane w okolicach bliskich Sandomierza i Tarnobrzega powinny rzucić więcej światła na tę środkowo-europejską kulturę neolityczną.

Na podstawie dotychczas przeprowadzonych, częstokroć bardzo dorywczych badań[4], można tyle tylko powiedzieć, że cywili-

  1. Zob. Zbiór Wiadom. do Antropol. kraj. T. VIII. Tabl. I, fig. 8. 13 i 14.
  2. Zob. Zbiór Wiadom. do Antropol. kraj. T. VIII. Tabl. I, fig. 16–18.
  3. Zob. Zbiór Wiadom. do Antropol. kraj. T. VIII. Tabl. I, fig. 2.
  4. Tutaj należy wymienić:
    a) fragmenty mis i kubków z osad neolitycznych (Janina, Borki, Grabowa, Dziesławice, Nieciesławice), wydane przez E. Majewskiego w Światowidzie T. V (1904), str. 3–8.
    b) Baniaste naczynie z Rudek koło Sieniawy, wydane w Zbiorze Wiadom. do Antropol. kraj. T. VI. Tabl. VI, 1 a.