Potęgą myśli i słowa pierwsze miejsce między mowcami starożytności zjednał sobie Demostenes, którego mowy są najdoskonalszemi głosicielkami sławy narodowej i najwspanialszym pomnikiem prozy attyckiej. Łączą bowiem w sobie spokój z zapałem, prostotę z powagą, jasność z wzniosłością, słowem olimpijską silę Peryklesa z zwięzłością Tucydydesa, wdzięk naturalny Lizyasza z wykończeniem Izokratesa, bystrość Hiperydesa z wytwornością Eschinesa i posiadają zalety dramatyzującego Platona.
Co u wymienionych tutaj mężów występuje tylko z osobna, stanowiąc właściwość ich stylu, zlewa się w dziwny sposób u Demostenesa w jedną piękną, zgodną całość — a niezrównanym mistrzem tego stylu jest w t. z. λόγοι δηκανικοί δημόσιοι, odznaczających się obok doskonałości układu i mistrzowskiego wykończenia pod względem treści i języka także szlachetną patryotyczną dążnością.
Z tych zaś mów — zgodnem prawie zdaniem wszystkich uczonych — najbardziej wyróżnia się mowa p. n. περί στεφάνου[1] zarówno wielkiem bogactwem wzniosłych idei, pięknych zdań, kreśleniem wspaniałych obrazów i wydarzeń pierwszorzędnego znaczenia w dziejach narodu greckiego, zjednoczeniem rozmaitych rodzajów wymowy — tworząc παράδειγμα άγώνων πλειόνων συμπεπλεγμένων καί τρόπον τινά πάντων μερών τής ρητορικής συναγομένων – jak i właściwościami układu swego, które w ciągu tej pracy wykazać i uwydatnić zamierzamy.
- ↑ Blass: Die att. Bered. III. 1., p. 364.7
