Strona:PL Grzanowski Rzecz o układzie mowy Demostenesa.pdf/35

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

jakiej pomyłki albo trzeba przypisać całą winę przepisywaczom. Z mów Demostenesa zebrał Hubo 37 miejsc, z których niektóre przytacza na dowód, że Demostenes niejednokrotnie sprzeciwił się samemu sobie lub że słów jego nie należy brać w ścisłem ich znaczeniu; stąd też uwalnia Demostenesa od jakiegokolwiek zarzutu możliwego, a natomiast całą winę zwala na przepisywaczów, podając lekcyę następującą: έμαν [τώ έν] τώ [παρόντι] παραλείπω[1]. Chociaż Hubo w wytłómaczeniu tego miejsca zdąża do tegosamego, co my, t. j. że §. 110. nie daje powodu do znanego nam podziału, to jednak nie zgadzamy się z sposobem wiodącym go do tego zdania, gdyż wobec powyższego naszego pojmowania nie uznajemy nawet i tej ostatniej konieczności. Słowo παραλείπω w tem połączeniu, jak je tam czytamy, wskazuje, że przerwa następuje tylko chwilowo.
Wykazawszy otóż, że hipoteza Kirchhoffa nie ma zupełnie podstawy, przystępujemy poniżej do dalszego traktowania rozpoczętej rzeczy.
Ze zdania tych, którzy utrzymują, że mowca z §. 121. rozpoczyna drugą część mowy swojej a mianowicie przechodzi ze stanowiska obronnego do zaczepnego czego znowu ze względów retorycznych nie zaznaczył w §. 9. lub §. 56–58. — wynikałoby, że §§. 56–58. nie podają nam podziału całej mowy, jakto z Foxem przyjęliśmy, tylko poddziały pierwszej głównej części. Widzimy otóż z tego, że zapatrywania mężów uczonych na układ tej mowy są różne, dlatego zapytać się można, co jest tego powodem.

Odpowiedź na to pytanie – według Dörschla[2] — podał już oddawna Seiler, zauważając do §. 124–6. co następuje: Wie unvermerkt webt Demosthenes hier den geendigten Theil mit dem, welchen er nun anfangen will, zusammen! Wie geschickt verreibt er diese Farben, dass sie ineinander laufen und man doch dabei Ende und Anfang sieht![3]... Lecz słowom tym tylko o tyle przyznajemy słuszność, o ile wraz z Seilerem skonstatować musimy tę nadzwyczajną u Demostenesa zdolność przejścia z jednych części do drugich, co się zaś tyczy samej rzeczy nie widzimy w tem miejscu zupełnego zakończenia pierwszej głównej części a początku drugiej części, chociaż §. 121. sqq., a przede wszystkiem §. 124–5. zdają się część poprzedzającą kończyć a następną rozpoczynać[4], najmniej zaś w przytoczonej myśli, jakoby od tego miejsca rozpoczynała się część zaczepna,

  1. Hubo: p. 9. 2 & 3.
  2. Dörschl: p. 47.
  3. Seiler: Rede für die Krone 1768; słowa jego przytaczam za Dörschlem.
  4. — jakto częściej się zdarza u Demostenesa n. p. §. 294–6.