Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T2.djvu/48

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Appogiato, oznacza w muzyce, mianowicie w śpiewie, wykonanie melodyj rozciągłe (nie krótkie, skaczące), to jest takie, żeby tony melodyj bez żadnych przerw wiązały się, niejako spływały i wnikały w siebie. O. K.

Appogiatura (z włoskiego: appogiare podpierać), w śpiewie rodzaj ozdoby, wynikły z użycia (a nawet dłuższego niekiedy zatrzymania) tonu wstępnego do istotnego tonu melodyi. Znakiem jej jest nótka drobna przed większą, czyli główną melodyj położona, której to notki wartość, kosztem głównej zyskana, to jest czy zabiera jej połowę, czy nawet dwie-trzecie, jeśli tamta jest z punktem, oznacza się w ten sposób: lub . Jeśli szybko ma przemknąć, wyraża się nótkę maleńką, której chorągiewkę kreska poprzeczna przecina np. . Odległość noty wstępnej od głównej bywa rozmaita, a miejsce jej tak u góry jak u dołu. O. K.

Appoint, wyraz handlowy francuzki, po włosku: appunto, znaczy wesel pokrywający w zupełności pewien dług, lub zaokrąglający pewną summę; jeżeli np. A. ma zapłacić B. 674 złotych, i na pokrycie takowych poséła mu dwa wexle, jeden na złotych 600, drugi na 74, wówczas ten ostatni nazywa się appoint. Wexle takie wystawiają się najczęściej w celu zapłacenia salda z większego rachunku.

Apponyi, hrabiowska rodzina węgierska, której przodkowie znani byli już pod dynastyją Arpadów, i której wielu członków ważną odgrywało rolę w dziejach swego kraju. Obecnie rodzina ta kwitnie w dwóch gałęziach, starszej i młodszej. Hrabia Antoni Jerzy (ur. 1751 um. 1817 r.), wsławił się założeniem biblijoteki w Preszburgu, na którą poświęcił blizko milijona złr. m. k. i która w 80,000 tomach zawiera najpiękniejsze rzadkości bibliograficzne. — Syn jego, Antoni (ur. 1786), od r. 1826—1849 był posłem austryjackim w Paryżu. Wielu innych jeszcze Apponyi’ch służyło i służy dotąd w dyplomacyi austryjackiej; w czasie wojny z 1845 r. nie łączyli się ze stronnictwem narodowém.

Appozycyja, tak w grammatyce nazywa się rzeczownik, albo też przymiotnik rzeczownie użyty, dodany do innego imienia rzeczownego, w celu objaśnienia i lepszego określenia go, np.: „mój stryj, budowniczy,“ dla odróżnienia go od innego stryja, dajmy na to „lekarza“ i t. d. Niekiedy też appozycyja mieści się w kilku wyrazach lub w całem zdaniu, np.: „cesarz Tytus, rozkosz rodzaju ludzkiego.“

Aprak ob. Tytuń.

Apraksin, znakomity dom rossyjski, wiodącypoczątek od tatarskiego księcia Złotej hordy Sołochmira, który r. 1371 osiadł w księstwie Razańskiém, i przyjąwszy chrzest, wziął imię Jana i ożenił się z siostrą tamecznego książęcia Olega, Anastazyją. Wnuk jego Andrzej, przezwany Apraksą albo Opraksą, był rzeczywistym protoplastą rodu Apraksinów. Jego synowie, za Iwana Wasilewicza III, W. K. moskiewskiego, przesiedlili się z Razania do Moskwy, i otrzymali w zamian dawnych posiadłości, nowe: Murom, Włodzimierz, Zapolje i Starodub. Córka Macieja Apraksina Marta, była małżonką cara Teodora Alexiejewicza. W roku 1709, dom Apraksinów podniesiony do godności hrabiowskiej.

Apraksin (Teodor), djak. Po upadku cara Szujskiego, był on jednym ze 42 posłów rossyjskich, którzy r. 1610 udali się z Tuszyna do Zygmunta III, króla Polskiego, z ofiarowaniem tronu Moskiewskiego, synowi jego królewiczowi Władysławowi, późniejszemu królowi Polskiemu, pod imieniem Władysława IV. Umarł r. 1636.