Aparat, albo Apparat (z łacińskiego), wszelki sprzęt i ubiór kościelny, w czasie nabożeństwa używany, naprzykład: Biskupi w bogatych infułach i drogim aparacie; aparat pogrzebowy.
Aparat, Apparamenta wojenne. Tak się zwały w dawnej polszczyznie wszelkie przybory i potrzeby wojenne: a mianowicie działa, strzelby ręczne, i broń sieczna, oraz ammunicyja wojenna. (Volumina Legum. T. V. Konstyt. W. X. Lit. z r. 1677.
Aparat. Aparatem czyli przyrządem, nazywamy w ogólności każde mniej lub więcej złozone urządzenie, do wykonania jakiejkolwiek czynności czysto-chemicznej, techniczno-chemicznej a niekiedy i fizycznej potrzebne. Gdy zaś tego rodzaju przyrząd jest zupełnie pojedynczy i prosty, przybiera miano narzędzia. W czynnościach chemicznych i technicznych używa się mnóstwo aparatów, które najczęściej mają nazwiska od rodzaju czynności w nich wykonywanych; niekiedy obok tego dodaje się nazwisko wynalazcy. Wyliczenie wszystkich tego rodzaju przyrządów bez opisania ich, tudzież robót w nich wykonywanych, nie miałoby żadnej wartości, dla tego ograniczemy się tu tylko na wymienieniu kilku pospolitszych, pozostawując opisy tychże do szczegółowych artykułów czynności w nich odbywane opisujących. I tak np. są aparata destylacyjne czyli do destylacyi (ob.) służące, aparata do robót z gazami (ob.), do analizy objętościowej (ob.), do galwanoplastyki (ob.) i t. d. T. C.
Apatelit. Tak Meilet nazwał minerał stanowiący odmianę siarczanu żelaza, składu: 2(3SO3.2Fe2O3) + 3 Aq. znajdującą się w pokładach gliny w Meudon i Auteuil pod Paryżem, pod postacią małych nerkowatych, żółtawych mass. K. J.
Apartament, w wewnętrznym urządzeniu domu, oznacza zbiór większej liczby pokoi.
Apaturyja, przydomek Wenery w mieście Apaturos i Minerwy w Trezenie, oraz nazwa radośnej i świątecznej uroczystości Greków w Azyi Mniejszej i w Atenach, w czasie której przyjmowano dorastających młodzieńców do fratryi (cechu bractwa). Święta Apaturyi trwały trzy dni, z których pierwszy, obchodzodzony ucztą członków fratryi, nazywał się Dorpia, w drugim, Annaryzys, po wieczornej przy pochodniach processyi, niesiono ofiary Jowiszowi, Minerwie i Bachusowi; trzeciego nakoniec dnia, który nazywał się Kureotis, wprowadzano dzieci do fratryi, po czém odbywały się między niemi igrzyska.
Apatyja (Apathia, z greckiego a nic, pathos cierpienie), oznacza brak żywości uczucia, głównie zaś affektów i namiętności, a skutkiem tego również i ruchu fizycznego, z czego powstaje ociężałość i flegmatyzm. Anatyja może być stanem krótkotrwałym, jakąś przemijającą obojętnością na niektóre wrażenia, jak np. zmysłowe; częstokroć atoli polega ona na naturalném usposobieniu cżłowieka, na słabym w ogóle stopniu wrażliwości zewnętrznej i wewnętrznej. Stoicy uważali Apatyję, t. j. nieczułość i obojętność na wszystko, co nie jest albo złem, albo dobrem, za cel i za charakterystyczną zaletę mędrca, który dopiero za jej pomocą utrzymać potrafi swoją swobodę duchową. F. H. L. — Apatyja w medycynie, oznacza stan otrętwienia władz umysłowych, w którym jest nieczułość, obojętność na ból i przyjemność, nadto niechęć do ruchu. W chorobach gorączkowych w ogóle, jest znakiem złym, zapowiada bowiem wielki upadek sił żywotnych, albo mocne zajęcie mózgu. Xaw. R.
Apatyt (Fosforyt, Moroxyt). Nazwa pochodzi od grec: apateo oszukuję, albowiem długo fałszywe miano pojęcie o rzeczywistej jego istocie. Do roku 1827 uważano Apatyt za czysty fosforan wapna. Dopiero w tej epoce Gustaw Rose
