Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/896

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

chowany na cmentarzu Kalixta, zkąd r. 1604 wydobyte jego szczątki, papież Klemens VIII darował księciu Janowi Aniołowi Hohenemps, który napisał życie świętego po łacinie. Pseudo-Izydor zamieścił list przypisywany ś. Anicetowi, i adressowany: Universis Ecclesiis per Galliae provincias constitutis. w którym jest mowa o poświęcaniu biskupów, o godności prymasów i metropolitów, o tonsurze. List ten prawie cały składają wyjątki z pism Leona I papieża. L. R.

Anich (Piotr). Urodził się 1723 r. w Oberpersus pod Insbruckiem: w 28 dopiero roku życia uczył się u Jezuitów matematyki. Odznaczał się szczególną zręcznością w wykonywaniu narzędzi matematycznych i globusów, co nastręczyło powód do zalecenia go cesarzowej Maryi Teressie, która rozkazała Anichowi sporządzić szczegółową kartę Tyrolu. Zaledwie zdążył spełnić ten rozkaz, kiedy go zaskoczyła śmierć 1766 r. Karta wyszła na widok publiczny w 1774 w 20 arkuszach (sekcyjach) i zyskała powszechne uznanie.

Aniela (błogosławiona), rodem z Foligny, w Umbryi. Owdowiawszy, przyjęła trzecią regułę świętego Franciszka. Rzadkiej świątobliwości; doskonały wzór pokory, cierpliwości, pobożności, umartwień i miłości Boga. Umarła 1309 roku. Żywot błogosławionej opisany przez spowiednika jej, a zawierający wiele rzeczy nadzwyczajnych, znajduje się w zbiorze Bollandystów; drukowany był także oddzielnie w Paryżu i innych miejscach.

Aniela Merici, zwana powszechniej „Anielą z Brescia,“ ponieważ długo mieszkała i umarła w tém mieście lombardzkiem, założycielka zakonu Urszulinek. była rodem z Desenzano. nad jeziorem Garda. Po wielu objawieniach, zawiązała w mieście Brescia. około r. 1536, towarzystwo 76-ciu świątobliwych panien, pod imieniem ś. Urszuli. Żyły one śród świata, każda w domu rodziców swoich, ale pod przewodnictwem Anieli. Dopiero po jej śmierci, zaszłej dnia 21 Marca 1540 r., w 34 roku życia, Urszulinki te zaczęły prowadzić razem życie klasztorne. Papież Paweł III zatwierdził ich zakon r. 1544 a gdy ś. Karol Borromeusz; sprowadził do Medyjolanu rzeczone Urszulinki, których liczba tu urosła do czterechset, wyjednał nowe ich zatwierdzenie przez papieża Grzegorza XIII w 1572 r. Ottavio Florentini napisał żywot Anieli. L. R.

Anielska Dolina (Vallis Angelica), w dawném województwie Mińskiem w powiecie Mozyrskim, wpośród dwóch gór, urocza dolina (Kimbarówka), gdzie wznosi się kościół ś. Michała z klasztorem Cystersek, otoczony murem. Benedykt Różański opat Cystersów, 1744 r. fundował zgromadzenie tych zakonnic, jedyne w całej Litwie. Górę opodal klasztoru wznosząca się do 60 stóp wysoką, lud miejscowy nazywa Górą czarowniczą.

Anielski doktór, ob. Tomasz z Akwinu, święty.

Anielski proszek czyli Algarota proszek (ob.).

Anielskie pozdrowienie ob. Zdrowaś Maryja.

Anik, w mitologii fińskiej, służebnik Tappja, boga łowców, pierwszy który obdarza łowców zwierzyna, wtedy nawet, gdy Tappjo sam im nie sprzyja.

Anika, w mitologii fińskiej, służebnica Metoli, bogini polowania, pierwsza żona Anika, pomaga łowcom jeszcze i naówczas, gdy Anik ich opuścił. Mieszka w ciemnem liściu drzew, i znaczy to liście. Ztąd drugie imię jej Tapjola.

Anilina. Z pomiędzy zasad organicznych, anilina została najlepiej zbadaną, zajmowało się nią bowiem bardzo wielu chemików, i ci otrzymali takie mnóstwo najrozmaitszych jej przetworów, że opisanie ich własności i sposobów otrzymywania może stanowić przedmiot osobnego dzieła. Pierwszy Unverdorben odkrył ją między produktami suchej destylacyi indyga i nazwał krystalliną z po-