Przejdź do zawartości

Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/883

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

magane przy zawarciu małżeństwa, odpowiadają mniej więcej przepisom kodexu Napoleona. Po dopełnieniu przepisów cywilnych i udzieleniu świadectwa przez registratora, akt małżeństwa, ślub kościelny odbywa się w przytomności świadków po ogłoszeniu zapowiedzi właściwej parafii, a po przeczytaniu przez duchownego z Agendy upomnień biblijnych, narzeczony, wziąwszy prawą rękę narzeczonej, mówi: „Ja N. biorę ciebie N., jako małżonkę ślubną: od dziś dnia chcę być z tobą połączony i zatrzymać cię, czy się staniesz lepszą, czy gorszą: czy się zbogacisz, czy zubożejesz: czy będziesz zdrową, czy podlegniesz chorobie: chcę cię miłować i pielęgnować wedle świętej woli Boga, dopóki nas śmierć nie rozłączy. Przyrzekam ci to wiernie.“ Wedle brzmienia prawa o małżeństwie, związki małżeńskie zawierane w kościołach nie episkopalnych, mają takież same znaczenie. Rozpatrując się w rozwoju ustaw państwa i uchwał parlamentu, łatwo dostrzedz można, jak z wprowadzeniem w r. 1689 praw dotycząch dyssy-dentów i katolików, a ułatwiających tymże wstęp do Izb niższej i wyższej parlamentu, zmienia się stosunek Kościoła do państwa. Państwo i Kościół nie są już jedną całością, nie są korporacyjami wspierającemi i broniącemi się wzajemnie, słowem, Kościół Anglikański czy episkopalny, de facto, nie jest już Kościołem państwa. Najoczywistszym dowodem tego jest, że w radzie tajnej, jako władzy najwyższej appelacyjnej, tylko świeccy członkowie mają prawa głosowania. Nadto, o ile państwo oddzieliło się od Kościoła, dowodzi wypadek lat ostatnich, to jest przyjęcie do parlamentu Izraelitów. Mimo jednak tych wszystkich zmian politycznych, Kościół Anglikański, pod względem zarządu kościelnego, jest dziś taki sam jakim był przed 300 laty. Duchowieństwo anglikańskie (the Clergy of the Church of England) stanowi osobną kastę, osobny stan, wyróżniający go od innych nietylko wyświęceniem, ale tak przywilejami jak i ograniczeniami prawnemi. W Kościele Anglikańskim są trzy stopnie wyświęcenia: na dyjakona, kapłana i biskupa. Wyświęcający się na dyjakona, musi mieć najmniej lat 23, być nie poszlakowanej moralności, znać język łaciński i Pismo święte, a według 34 Kanonu, biskup nie może nikogo wyświecić, kto nie ukończył uniwersytetu. Dyjakon może najwcześniej po roku być wyświęconym na kapłana. Przy wyświęceniu na biskupa, tenże zostaje przez dwóch biskupów przedstawiony arcybiskupowi. Poczem musi być odczytany mandat królewski, a wyświęcony składa przysięgę supremacyi i przysięgę posłuszeństwa w ręce arcybiskupa; cały obrządek zaś kończy się odśpiewaniem Veni creator, udzieleniem Biblii, i błogosławieństwa przez wkładanie rąk i przystąpieniem do Kommunii. Wyświęcenie arcybiskupa odbywa sic tak samo, tylko opuszcza sie przysięga posłuszeństwa. Duchowieństwo dzieli sic na wyższe i niższe, Kościół Anglikański albowiem zachował hierarchiję. Dla tego też, stosownie do ducha hierarchii, biskup może być pozbawiony dyecezyi, nigdy zaś godności biskupiej, i biskupi tylko są istotnemi przedstawicielami Kościoła Anglikańskiego. Prawo wyboru na biskupa posiada wyłącznie korona; bo lubo kapituły obierają, kancellaryja królewska (the King in Chancery) pismem swém (letter missive), oznacza imiennie kandydata, który ma być wybranym. W parlamencie angielskim zasiada, na mocy godności biskupiej, jako lordowie czyli baronowie państwa, 31 duchownych, a mianowicie: 3 arcybiskupów, 24 angielskich biskupów, 3 irlandzkich, i biskup z Sador i Man, baron Aucklandzki: wszyscy ci duchowni jednak usuwają się z posiedzeń, jeżeli parlament roztrząsa sprawy kryminalne. Pierwsze miejsce między arcybiskupami anglikańskiemi zajmuje arcybiskup kanterburski; między biskupami, londyński. Arcybiskupowi Yorku służy wyłączne prawo koronowania królowej i jest zarazem jej kapelanem. Dwaj wyżej wzmiankowani arcybiskupi, równie jak i biskup