Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/707

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

pokazało się, że szło o dogodzenia ciału. Anabaptyzm stłumiony w Niemczech, uległ reformie, a raczej przetworzony został w pewien system przez Menno Symonsa. (ob.) Niderlandczyka. Dumny ten kapłan rzymsko-katolicki, uległszy wpływom wyobrażeń reformacyjnych, połączył się następnie z anabaptystami. Widząc jednak smutne wypadki, które zaszłymiędzy zwolennikami Miintzera, starał się nadać sekcie pewne prawo, odrzucając marzenia o ugruntowaniu tu na ziemi królestwa bożego. Menno, wprowadzeniem organicznego porządku między swoich uczniów, przyczynił się do zachowania sekty od zupełnej zagłady. Sekta ta odtąd znana jest pod nazwą Baptystów (ob.). Główny błąd anabaptyzmu leży w tem, źe według nich chrzest jest tylko formą, znakiem przyjęcia do grona chrześcijan, nie zaś istotnem i rzeczywistym poświęceniem przez Ducha Świętego. Duch święty działa i w dziecięciu, a że i dzieci jedynie przez Ducha świętego poświęcone być mogą, źe i dzieci potrzebują łaski w Chrystusie, tego dowodzą słowa Zbawiciela: „Pozwólcie dziatkom przychodzić do mnie i nie wzbraniajcie im, albowiem takich jest królestwo niebieskie“ (Ew. Mateusza 19, 14). Ponieważ Apostołowie dzieci nie chrzcili, nie wynika ztąd bynajmniej że dzieci nie powinny być chrzczon?. Apostołowie albowiem powołani przez Chrystusa do opowiadania Ewangelii wszystkim narodom, opowiadali Ewangelije i chrzcili tych, którzy w nią uwierzyli. Dzieci zaś ochrzczonych pogan i żydów musiały być chrzczone, bo obowiązek nauki i obznajmienia z Ewangeliją, był obowiązkiem naturalnym rodziców. Słowem, pierwej musiała powstać gmina, czyli Kościół, co się stało w dniu Zielonych świątek: a potém dopiero, mógł być wprowadzony chrzest dzieci. Kościół albowiem, czuwając wraz z rodzicami nad dziatkami, bierze na siebie powinność nauczania ich Ewangelii i słowa Bożego. L. O.

Anabara, rzeka, odgraniczająca guberniję Jenissejską od okręgu Jakuckiego; wypływa z wąwozów gór Bajkalskich, i przebiegłszy 178 mil śród nizkich i bagnistych brzegów, wpada do zatoki morza Lodowatego, zwanej Anabarską. W rzece tej znajduje się dużo ryb flader. W trzęsawiskach tamtejszych znajdowane bywają kości mamutowe, różne skamieniałości i niekiedy bursztyn.

Anabarska zatoka, niewielka odnoga morza Lodowatego, przy ujściu weń rzeki Anabary; odnoga ta dzieli się na dwie zatoki, do wschodniej wpada Anabara i ta właściwie nazywa się Anabarską. druga zachodnia, kończy się przylądkiem Przemienienia (Preobrażenija). Na jej i na sąsiednich brzegach morza Lodowatego, znajdują niekiedy bursztyn.

Anabas (z greckiego anabainein, łażący), suchwa, rodzaj ryb, mieszczący w sobie według Cuvier’a jeden tylko gatunek i należący do rzędu cierniopletwych (acanthopterygii), rodziny pharingei labyrinthiformes, tak nazwanej dla tego, że ich kości gardzielowe dzielą się na listki nieforemne, tworzące komórki, w których zbierać się może woda, która spływając na skrzela, zwilża je podczas pobytu ryby po za obrębem właściwego jej żywiołu, to jest wody. Takie urządzenie uzdolnią ryby tej rodziny do oddalania się od rzek i stawów, w których przebywają, na odległość niekiedy dość znaczną. Napotykanie ryb tej rodziny na jadzie, dało powód do mniemania Indyjanom, jakoby one z nieba spadały. Anabas, w języku malabarskim zwany panc-ire (drzewołaz), przedstawia labirynty gardzieli w najwyższym stopniu powikłane; ciało jego jest okrągłe, pokryte moc-nemi łuskami; głowa szeroka, pysk krótki i tępy. Ryba la ma się wznosić na wiele stóp nad powierzchnię wód i włazić na drzewa według spostrzeżeń pp. Dahldorff’a i Johna. Znajduje się w Indyjach wschodnich; mięso jej jakkolwiek nie-odznaczające się dobrym smakiem, w niektórych jednak okolicach jest bardzo cenione. Kuglarze używają tych ryb ku zabawie ludu.