Amfitryjon czyli Amfitruo, król Tiryntu, syn Alceusza i Hipponomy, wnuk Perseusza, a mąż Alkmeny, którą oddał mu jej ojciec Elektryjon za to, że Amfitryjon odebrał Telebejczykom niesłusznie zabrane mu bydło. Następnie za pomocą Kometony, córki Pterelausa, która ojcu we śnie odcięła lok złoty, stanowiący całą jego siłę, zdobył tegoż królestwo i na nową wyruszył wyprawę przeciw Tebom, w czasie której Jowisz z żoną jego Alkmeną spłodził Herkulesa. Poległ w bitwie z Minyjczykami. Plaut u Rzymian, u Francuzów Molière, a u nas Zabłocki, wystawili historyję Amfitryjona i Alkmeny na scenie; z tych sztuka zapewne Molierowska nadała wyrazowi Amfltryjon znaczenie człowieka gościnnego lub podejmującego na uczcie.
Amfitryte, córka bożka morskiego Nereusa i Dorydy, wedle Apollodora zaś córka Oceanu, była małżonką Neptuna. Ten w czasiestarań o jej rękę, gdy uciekła była do Atlasa, wysłał za nią w pogoń delfina, który ją wynalazłszy, na grzbiecie panu swemu przyprowadził. Jako boginię i królowe mórz sadzają ją na rydwanie z muszli, ciągnionym przez Trytonów, albo też z trójzębem w ręku na delfinie, przed którym płynie Amor.
Amiodelit, minerał z gromady krzemianów. Skład jego chemiczny: 3SiO3 AL2O3 + SiO3 (CaO3 MgO3 FeO), tenże sam co wernerytu, z tą różnicą, że w amfodelicie część wapna zastąpiona jest przez magnezyję. Odkryty został przez p. Nordenskiolda w Lojo w Finlandyi, a następnie i w Tunaberg w Szwecyi. Zdaje się, źe i w krystallizacyi różni się z wernerytem, i dla tego osobny zeń utworzono gatunek. Barwy szaro-czerwonawej, przechodzącej w brzoskwiniową. Twardość = 5,5. C. g. = 2,763. K. J.
Amfor albo Amforowicz dom szlachecki w Polsce, herbu Szreniawa, osiadły w Litwie. Samuel Amfor podpisał elekcyją Jana Kazimierza 1648; Stefan Amfor stolnik mścisławski elekcyję Jana III, a Marcin Amfor sędzia ziemski smoleński elekcyję Stanisława Augusta.
Amfora, u Greków i Rzymian duże naczynie gliniane, nakształt naszych dzbanów, tylko z węższą szyjką i dwiema uszami, w którym przechowywano różne ciecze, głównie wino. W późniejszych czasach, jak świadczą wykopaliska, używano ich także zamiast popielnic. — Amfora nazywała się także miara rzeczy płynnych; rzymska, inaczej Quandrantal zwana, brała w siebie dwie urny miary rzymskiej, około 7 naszych garncy; grecka zaś zawierała mniej część niżeli rzymska. — W Wenecyi dziś jeszcze Amfora, czyli po włosku anfora, służy za miarę do wina.
Amga, rzeka w Syberyi, przepływa około 700 mil (w obwodzie Jakuckim), wpada do Ałdanu. Osiedli nad rzeką Amga Rossyjanie, wkrótce po zawojowaniu Syberyi, nie umieją teraz swojego języka, a mówią po jakucku. Amga przerzyna drogę prowadzącą z Jakucka do przystani Ustmojskiej na Ałdanie (we wsi Zaborowskiej).
Amgun, rzeka. W 1687 r. wojewoda Nerczyński rozkazał Ałbazińcom udać się w dół rzeki Amuru do oceanu, dla obejrzenia brzegów morskich. W 1682 Ałbazińcy wyruszyli w pochód i przyszli nad rzekę Amgun, gdzie wybudowali Ust-Dukiczańskie zimowisko. Na krótki czas przedtém, oddział jakuckich kozaków i przemysłowców przybył nad tęż rzekę i wystawił zimowisko przy ujściu rzeki Niemichana. Rzekę Chamun można uważać za jedno z rzeką Amgun. Müller wnosi, że Amgun jest rzeką, nazwaną na mappach chińskich Henkon.
Amhara, ob. Abissynija.
Amharski język, pierwotnie właściwy jedynie mieszkańcom Amhary, od
