Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/594

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Aroideae, Sprengel nazwał Ambrosinia. — Jeszcze znany jest Ambrosini Floryjan, znakomity budowniczy boloński siedmnastego wieku, którego głównym tworem jest kaplica ś. Dominika w Bolonii. Także pisał o budownictwie Ambrosini (Ambrogio Andrzej), znakomity budowniczy boloński z początku ośmnastego wieku.

Ambroski (ob. Ambrozewski).

Ambroski (Maciej), po łacinie pisał się Ambroscius, urodzony w Ostrogu w r. 1600 z rodziców kotolickich, pierwsze początki nauk brał w Gimnazyjum w Bytomiu, gdzie w r. 1622 czytał rozprawę: O pokorze Chrystusa Pana, a potem w Toruniu. Zostawszy na synodzie w Lesznie dnia 2 Maja 1632 r. ministrem braci czeskich, sprawował obowiązki duchowne przy zborach w Żychlinie i w Parcicach. Umarł na suchoty w 46 roku życia, dnia 14 Sierpnia 1646 roku. Był to mąż uczony, a w językach: hebrajskim, greckim i łacińskim tyle biegły, iż mógł wiersze w nich pisać. Prócz teologicznych dzieł, które wydał jako gorliwy reformowanego kościoła członek, w literackich pracach niepoślednią cześć zyskał z biegłości w uczonych językach i z piękności rymotwórstwa; w hebrajskim języku jak był uczonym, dowodzi jego dzieło pod tytułem: Psalmi XV Analysis exegetica didactica, adjuncta parafrasis poetica tum graeca tum latina Poethaniae, 1625 in 4-to. Niemniej pięknie napisanem jest jego Trenodia Cupressus exequialis. Na śmierć Symeona Graciana syna Marcina superintendenta zborów wielkopolskich, Toruń, 1625. Wiersze jego greckie umieszczone są w różnych panegirykach, jako to: Ternio votorum Belhaniae, 1621 in 4-to i w innych pracach Ascheborna. F. M. S.

Ambrosovszky (Michał), historyk węgierski, urodzony w Galantha, w Węgrzech, 1702 r., umarł w Erlau 1792 r., gdzie był ostatecznie arcyproboszczem i prefektem seminaryjum dyjecezalnego. Dzieła jego są następujące, wszystkie drukowane w Erlau: Historiae Ducum et Regum Hungariae synopsis, 1757.— Mausoleum Hungariae Regum et Ducum, 1758. — Compendiosa chronologia Hungariae, 1758.— Nova series Episcoporum Agriensium, 1759.— Ilias in nuce, sive chronologia sacra, 1759.

Ambrosy (Jan Chrzciciel), kaznodzieja lutersko-czeskiej gminy u ś. Gertrudy w Berlinie, słynny mówca, urodził się w Selnitz, w Liptawskim komitacie, w Węgrzech r. 1741, uczeń i przyjaciel G. Franck'ego, czuwał nad wydaniem Biblii czeskiej, drukowanej w Halli. — Ambrosy albo Ambrosius (Samuel), urodził się w Selnitz r. 1748. Był słowiańsko-ewangelickim kaznodzieją w Radwann, a później niemieckim w Schemnitz, gdzie utrzymywał zakład wychowania. Umarł r. 1806. Oprócz poezyj łacińskich i innych pism pomniejszych, wydał: Annales novi Ecclesiastico-scholastici Evangelicorum Augustanae et Helveticae confessionis in Austriaca monarchia (Chemnitz 1793—1803, tomów 9 w 8-ce): — Die Gotteshäuser der Christen (tamże, 1796).

Ambrozyja (z greckiego: a, nie i brosios, śmiertelny), był to pokarm bogów, niosący z sobą nieśmiertelność i wieczną młodość, podawany Jowiszowi przez gołębie, a którego niekiedy i ludziom, szczególniejszą łaskę bogów posiadającym, udzielano. Była nią i maść wonna, użyczająca bogom piękności i ciało od zgnilizny chroniąca, którą Jowisz loki swoje nacierał (ob. Nektar).

Ambrozyja, Bożybyt, Kluk, Ambrosia. Ten rodzaj roślin lubo przedstawia wiele nieforemności w budowie kwiatów i owoców, najbardziej wszakże zbliża się do rodziny Zrosłopylnikowych (Synatherae) i od nich oddzielony być nie może, cechy tego rodzaju są: kwiaty oddzielno-płciowe; pręcikowe, są ułożone w kłosy wierzchołkowe, mają pokrywę jednolistną, a w niej wiele drobnych