Alsztyn, z niemieckiego Halssteine, wyraz dawniej w Polsce używany, znaczy opaskę z drogich kamieni, które kobiety na szyi nosiły, to samo co alszbant.
Alszwangen, miasto w Kurlandyi, z ruinami obronnego niegdyś zamku. Leży od Goldyngi ku stronie morza o 3½ mile.
Alt, po włosku alto, po francuzku haute-contre, zowie się nizki głos kobiecy lub dziecinny. Jest on po sopranie drugim z 4 głównych klass głosu ludzkiego i równie jak tamte trzy ukazuje się w rozmaitych stopniowaniach. Odróżniają zwykle niższy i wyższy alt; rozległość (skala) pierwszego sięga od małego f lub g, aż do dwukreślnego d lub e, gdy tymczasem granica drugiego o jeden lub parę tonów idzie wyżej. Wedle skali więc, alt wyższy odpowiada prawie mezzo-sopranowi (ob.) i nieraz bywa brany za takowy. Chcąc dokładnie głos ten wyróżnić, nietyle zważać należy na jego brzmienie (timbre), sprowadzone nierzadko to jednostronném wykształceniem, to wpływami przypadkowemi, jak na naturalną strukturę i na regestr (ob). Alt składa się z dwóch regestrów (ob. głos), których rozdział przy jednokreślném a lub h, u dzieci o parę stopni niżej leży. W kompozycyi instrumentalnej, mianowicie czterogłosowej, narzędzia miejsce drugiego głosu biorące, oznaczają się słówkiem Alt, np.: Alt— viola, Alt-puzon i t. d. Kluczem altowym zowie się odpowiadające rozległości głosu altowego użycie klucza C na trzeciej linii systemu netowego (ob. klucz). W terminologii łowieckiej, myśliwi nazywają altem głos średni psa gończego. O. K.
Altair, Atair albo Alkair. Gwiazda pierwszej wielkości, znajdująca się w konstellacyi Orła; niektórzy wszakże astronomowie tak nazywają tę konstellacyje, inni zaś konstellacyją łabędzia. Wyraz ten pochodzi od arabskiego al tayr, ptak.
Altamira (rodzina Ossorio y Moscoso d’), jeden z najdawniejszych, najbogatszych i najpotężniejszych domów magnackich w Hiszpanii, w którym godność grandów pierwszej klassy przywiązaną jest do tytułu hrabiowskiego. Wielu członków tej rodziny w dziejach hiszpańskich ważną odgrywało rolę. Stolicą ich rozległych posiadłości jest miasteczko Altamira w Galicyi, niedaleko miasta San Jago de Compostella.
Altamonti (Marcin), urodzony w Neapolu roku 1657, uczył się sztuki malarskiej w mieście rodzinném i w Rzymie. W roku 1679, jeden z kardynałów przysłał go królowi Sobieskiemu. Altamonti ozdobił pracami swemi Willanów pod Warszawą, i wiele innych tak zaników królewskich, jako też i kościołów, którymi opiekował się Sobieski. Oprócz obrazów świętych, wyliczonych w Słowniku Malarzów Polskich: Edwarda Rastawieckiego. (Warszawa, 1850 roku tom I. str. 6—12), odznaczają się tego artysty trzy obrazy ogromnego rozmiaru, lak we względzie historycznym jak artystycznym, w kościele farnym w Żółkwi, po dziś dzień znajdujące się: 1) Bitwa pod Chocimem d. 11 Listopada 1673 r. Genijusz unoszący się trzyma rozpuszczoną wstęgę z napisem: „Dextera Domini permosit inimicum.“ Chwila jest wzięta kiedy ze wszech stron uderzono na obóz nieprzyjacielski. Widać po drugiej stronie Dniestru okopany obóz, Turcy uciekają, wielu ginie w rzece: Polacy napadają na obóz ze wszystkich stron. Z przodu w całej okazałości jaśnieje wódz, na wspinającym się gniadym koniu, w wielkości naturalnej: głowę ma okrytą, buława hetmańska w ręku; ubrany w zbroję, po której spływa tygrysia skóra, a lekki płaszcz czerwony unosi się z wiatrem w powietrzu; wyraz twarzy surowy, spokojny, zwycięztwo zapowiadający. U spodu napis łaciński, przypomina jedno z najsławniejszych zwycięztw na kartach dziejów naszych, które dało koronę Janowi Sobieskiemu. 2) Bitwa pod Wiedniem, dnia 12 Września 1683 roku. U góry unosi się anioł, trzyma-
