Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/492

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

łudniowej Ameryce; jest to krzew wijący się, po przecięciu wydający sok mleczny; kwiaty wielkie żółte.

Allan, (Dawid), malarz historyczny, ur. w Allon w Szkocyi 1744 roku, umarł w Edymburgu 1796 r. Główne jego obrazy są: Początki malarstwa, Pasterze katabryjscy i Sceny karnawału w Rzymie. Zostawił również kilka kompozycyi rytowanych jak np.: Dziecię marnotrawne, Herkules i Omfale i t. d., oraz mnóstwo prześlicznych rysunków à l’acqua-tinta.

Allan Willijam (Allen), jeden z lepszych malarzy angielskich tegoczesnych, umarł w roku 1850 w Edymburgu, jako prezydent szkockiej akademii sztuk pięknych. W młodości, sprowadzony przez Szczęsnego Potockiego, bawił w Tulczynie i Zofijówce. Tu się zaprzyjaźnił ze sławnym poetą Stanisławem Trembeckim z którym grywał w szachy. Sławę swoją i powodzenie zawdzięczał Polsce, i hojności panów polskich. Wesele żydowskie (polskich Żydów) obraz wysłany na wystawę londyńską, oryginalnością swoją zwróciło nań oczy wszystkich. Opuściwszy nasz kraj: malował obrazy, treści z przedmiotów nas obchodzących: jak: Tatarzy dzielący się łupem i t. p. Sześć jego widoków Zofijówki, sztychowanych przez Schloterbecka i Krudnera, wyszły przy francuzkiém tłumaczeniu, poematu Trembeckiego „Zofijówka“ przez Allan Willijam de la Garde, (w Wiedniu 1815 w 4-ce).

Allanit (Thomson), wedle rozbiorów Scherera jest to: 3 (SiO3. 3RO) + 2 (SiO3, R2O3), gdzie RO. oznacza tlenek żelaza, ceru, lantanu i wapna. Zwany on bywa jeszcze Cerynem, Ortytem, Uralortytem. Rzadko w wykończonych kryształach, zwykle w ziarnistych massach blaszkowatego lub promienistego złożenia, odłam muszlowy, barwa czarna, nieprzezroczysty, z połyskiem szklistym, tłustym. Pod dmuchawką pieni się i topi w brunatne lub czarne szkło, w kwasach rozpuszcza. Znajduje się w granicie i gnejssie w okolicach Stockholmu i Bestnäd w Szwecyi, w Grenlandyi, w Norwegii, Stanach Zjednoczonych i na Uralu.

Allantoina, C8H6N4O6, ciało natury kwasowej, należące do licznej gruppy pochodników kwasu moczowego, znajduje się gotowa w wodach płodowych krów, w moczu cieląt, i tworzy się sztuką z kwasu moczowego przez gotowanie z wodą i dwutlenkiem ołowiu. Krystalizuje w błyszące bezbarwne słupy, nie działa na lakmus, rozpuszcza się w 160 częściach wody zimnej, w mniejszej ilości gorącej, a jeszcze łatwiej w alkoholu. Działaniu kwasu azotnego tworzy się z niej mocznik i kwas ollanturowr. Przez fermentacyję z drożdżami, również powstaje moczuik obok kwasów szczawiowego, węglanego i amonijaku.

Allantois, (z greckiego allas kiełbasa, eidos postać). Tak nazywa się w anatomii błonka, z postaci podobna do kiełbasy, znajdująca się w płodzie największej liczby zwierząt ssących, (ob. jaje płodowe).

Allard, (Allard, Allert) Huygh (Hugo). Sztycharz, rysownik i wydawca z Amsterdamu urodzony w roku 1637. Ze sztychów jego do rzeczy polskich należą: rycina wyobrażająca Jana Kazimierza z Maryją Ludwiką w ogrodzie na przechadzce i popiersie w owalu króla Michała Wiszniowieckiego.

Allard, (Carel), sztycharz z początku XVII wieku. Znaną jest jego rycina portretu króla Jana III Sobieskiego, z herbem w ręku i podpisem w języku holenderskim.

Allard, naczelny wódz armii lahorskiej, był za czasów Napoleona I, adjutantem marszałka Brune. Po śmierci tego ostatniego Allard opuścił Francyję w roku 1815, zamierzając udać się do Ameryki, lecz wkrótce poszedł za radą przyjaciół i wyjechał do Egiptu, a ztąd do Persyi, gdzie Abbas-Mirza nadał mu stopień pensyję pułkownika. Allard sprzykrzył sobie tę służbę, porzucił ją więc i wy-