Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/352

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Z pomiędzy synów tego Henryka zasługuje na uwagę Albrecht, Landgraf Turyngii zwany prostakiem, z powodu rubasznego i kłótliwego charakteru. Zatargi tego księcia z ojcem, bratem i własnymi synami, były przyczyną, iż dostał się na czas jakiś w niewolę syna swego Fryderyka, który go dopiero w 1289 r. pod bardzo uciążliwemi warunkami wypuścił na wolność. Albrecht umarł w Erfurcie 1314 r., posiadłości zaś jego dostały się Fryderykowi Ukąszonemu.

Albrecht, w 1284 był kasztelanem ostrowskim.

Albrecht I. Król niemiecki od 1298—1308, był starszym synem cesarza Rudolfa I. Po śmierci tego ostatniego, elektorowie wybrali na tron niemiecki Adolfa Nassauskiego, ale znienawidziwszy go sobie, oddali koronę Albrechtowi austryjackiemu. Wybuchła wojna domowa: Adolf Nassauski zginął na polu bitwy z ręki samego Albrechta, który tym sposobem utrzymał się przy koronie. Tymczasem papież Bonifacy VIII ogłosił elektorów za pozbawionych prawa wybierania królów, utrzymując, źe on jeden jest prawdziwym cesarzem niemieckim i królem rzymskim. Wówczas wszyscy książęta odstąpili Albrechta, który szukał-ocalenia w związku z Filipem pięknym, królem francuzkim, lecz wkrótce potem porzucił zdradziecko Filipa i upokorzył się przed papieżem. Po ukończeniu nieszczęśliwych wojen z Hollandyją, Węgrami, Czechami i Turyngiją, Albrecht postanowił podbić całą Szwajcaryję. W tem, książę Jan, syn Rudolfa młodszego brata Albrechta, obrażony i rozgniewany na stryja za to, że mu nie chciał oddać Szwabii, która mu z dziedzictwa po ojcu przypadała, zawiązał spisek przeciwko cesarzowi i zabił go w dniu 1 Maja 1308 r. Albrecht pozostawił po sobie 5 synów i 5 córek.

Albrecht II, cesarz niemiecki, syn księcia austryjackiego Albrechta IV, urodził się w 1397 r. Zaślubił roku 1422 Elżbietę, córkę cesarza Zygmunta I, po którym odziedziczył Węgry i Czechy. Wstąpiwszy na tron niemiecki w 1438 roku, Albrecht zajął się czynnie wewnętrznemi sprawami państwa, powstał na sejmie przeciwko tak zwanemu prawu mocniejszego (Faust-Recht), i podzielił kraj, dla lepszego zarządu, na okręgi. Śmierć zabrała tego dobrego monarchę w kwiecie wieku, umarł bowiem w rok po swej koronacyi w 1439 r. między Wiedniem a Granem, w skutek zaraźliwej choroby, jakiej się nabawił podczas wojny z Turkami. Albrecht II, książę austryjacki, syn króla Albrechta I, urodził się w 1298 r. i odziedziczył księstwo austryjackie po śmierci brata swego Ottona, w skutek trucizny jaką mu zadano w 32 roku życia. Był to pan niezmiernie wątłego zdrowia, co mu nie przeszkodziło jednakże do wzięcia czynnego udziału w wojnie z Szwajcarami. Wojna ta zakończyła się smutnie dla Albrechta, gdyż Szwajcarzy porazili wojska jego na głowę pod Morgartem i ogłosili się niezawisłem państwem. Albrecht powrócił do Wiednia i tu dokonał życia z żalu i zmartwienia w 1338 roku.

Albrecht II, książę austryjacki, syn króla Albrechta I, urodził się w 1298 r. i odziedziczył księstwo austryjackie po śmierci brata swego Ottona, w skutek trucizny jaką mu zadano w 32 roku życia. Był to pan niezmiernie wątłego zdrowia, co mu nie przeszkodziło jednakże do wzięcia czynnego udziału w wojnie z Szwajcarami. Wojna ta zakończyła się smutnie dla Albrechta, gdyż Szwajcarzy porazili wojska jego na głowę pod Morgartem i ogłosili się niezawisłem państwem. Albrecht powrócił do Wiednia i tu dokonał życia z żalu i zmartwienia w 1338 roku.

Albrecht Odważny, książę saski, założyciel dynastyi albertyńskiej (dziś Królewsko-Saskiej), był młodszym synem elektora Fryderyka Łagodnego. W roku 1464 wstąpił w związki małżeńskie z Zedeną, córką Jerzego Podiebrada czeskiego, w zamiarze odziedziczenia po nim korony. Zamiar ten spełzł na niczém. Pomagając cesarzowi Fryderykowi III w wojnie z Karolem Zuchwałym, Albrecht zjednał sobie łaski tego monarchy, który mu powierzył dowództwo nad wojskiem w Niderlandach i mianował rządcą tego kraju. Cesarz Maxymilian I udzielił księciu godność dziedzicznego namiestnika Fryzyi, ale Albrecht nie umiał sobie zjednać miłości Fryzów. Ci ostatni tak dalece nie lubili jego rodziny, iż korzystając z nieobecności książęcia, obiegli syna jego Henryka w Franeker i za-