Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/303

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

ruchy i effekt, szczególnie przyrządzeniem trwalszej białej farby, której domieszanie uczyniło inne mniej przezroczystemi i lepiej uwydatniało dotykalność pierwszych planów. Bonington i Hording pierwsi w rozleglejszy sposób zastosowali do nowego rodzaju malarstwa najświeższe zdobycze chemii, powoli zaś przystąpiono do wykonywania akwarellowych obrazów w większych rozmiarach, co naturalnie, z powodu źle zrozumianej gorliwości i chęci wyrównania obrazom olejnym, nieraz też sprowadzało na bezdroża. W Londynie istnieją dwa współzawodniczące pomiędzy sobą towarzystwa malarzy akwarellowych, które liczne urządzają wystawy swych utworów; najznakomitszymi w tym rodzaju artystami są: Cattermoll, Constable, Lee, Pront, Stonfield, Landseer, Calcott i inni.—We Francyi akwarelle przybrały nieco inny charakter; szło tu bowiem bardziej o drobne szkice, w którychby myśl pobieżna wyrażoną była silnie i zręcznie. Mistrze tacy, jak: Delaroche, Gudin, Johannot i t. p. zajmowali się nieraz malarstwem akwarel-lowem, żeby dogodzić panującej przez pewien czas modzie albumów. Z pomiędzy wyłącznych akwarellistów francuzkich, najcelniejsi są w krajobrazach: Isabey ojciec, Hubert, Gue, Fort, Ouorie; w portretach: Olivier Grand i inni; w kwiatach: Redoute i panie Desportes i Martin-Bouchere. — Niemcy nigdy do akwarellów szczególnego nie okazywali zamiłowania.—U nas na czele malarzy akwarellowych stoją: Kossak, wyborny zwłaszcza jako malarz koni, i Bakałowicz, jako portrecista. F. H. L.

Akwaryjanie, Aquarii, Enkratyci, Hydroparastaci: tak nazywano zwolenników sekty Gnostyków, założonej w połowie drugiego wieku przez Tacyjana, ponieważ tak daleko posuwali surowość co do wstrzemięźliwości od wina, że go nawet nie używali we mszy świętej, trzymając się wyłącznie wody.

Akwatynta, rytownictwo na miedzi na sposób tuszu, naśladujące szczególnie rysunki tuszowe, bistrowe i sepijowe (ob. Rytownictwo).

Akwawita (z łacińskiego: aqua vita, dosłownie woda życia), wódka przepędzona, korzenna gorzałka. Wyraz powszechny w dawnej polszczyznie na oznaczenie tego rodzaju trunku. — Tak Daniel Bratkowski w swoich fraszkach pisze, o przyjmowaniu we dworze szlacheckim.

„Jak gościa przywita,
Zaraz na stole piwo, akwawita.“

Akwilas. Nowy Testament wymienia pokilkakroć Akwila i żonę jego Pryskę czyli Pryscyllę. Wyświadczali oni posługi apostołowi Pawłowi i przykładali się do rozkrzewienia wiary chrześcijańskiej. Podług Dziejów Apostolskich (18, 2—28), Akwila Żyd, rodem z Pontu, osiadł w Rzymie i zajmował się robotą namiotów. Gdy cesarz Klaudyjusz, w r. 52 po nar. Chr., przykazał wszystkim Żydom precz ustąpić z Rzymu; Akwilas wraz z żoną udał się do Koryntu, gdzie ś. Paweł przybywszy w następnym roku, znalazł u niego mieszkanie i robotę, gdyż był także rzemiosła namiotniczego. Potem dwaj małżonkowie towarzyszyli ś. Pawłowi z Koryntu do Efezu, gdzie zatrzymali się i przyjęli do siebie Apollona, Żyda z Alexandryi, który mówił o Jezusie, ale wiedział tylko o chrzcie ś. Jana. Akwila z żoną objaśnili mu dokładniej naukę Chrystusa i „pilniej wyłożyli drogę Pańską.“ W roku 58 znajdowali się w Rzymie, o czem świadczy list ś. Pawła do Rzymian (16, 3—5), w którym tak się wyraża: „Pozdrówcie Pryskę i Akwilę, pomocniki moje w Chrystusie Jezusie, którzy za duszę moje szyi swojej nastawili; którym nie ja sam dziękuję, ale i wszystkie kościoły pogańskie,“ (to jest, założone pośród pogan). Niewiadomy jest czas ani rodzaj śmierci obojga małżonków. Powieści o ich męczeństwie w Hiszpanii, są, podług Bollandystów, zmy-