Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/292

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

stanu cywilnego zjednoczyły się odtąd z metrykami kościelnemi, i połączyły w jeden akt, ustawom Kościoła i wymaganiom prawa cywilnego zarówno odpowiadający. Utrzymywanie zaś tych metryk, zespolonych z aktami stanu cywilnego, wyłącznie już pozostało przy duchownych, pełniących obowiązki parafijalne, którym polecono, aby pierwej obrzęd religijny, a potem akt do obrzędu przywiązany dopełniali. Postanowione jednocześnie w powyższém prawie przepisy o małżeństwie, które urządzały zawarcie tego związku według praw kościelnych, a stanowienie o rozwiązaniu onegoż przy władzy cywilnej zostawiły, są obecnie zastąpione Prawem o małżeństwie, dnia 122, Czerwca 1836 r. ogłoszonem, według którego same tylko cywilne skutki małżeństwa poruczono rozpoznaniu sądów cywilnych, a wszystkie inne kwestyje związku tego dotyczące, sądom duchownym oddano. Do spisywania aktów stanu cywilnego dla wyznań niechrześcijańskich, postanowieniem księcia Namiestnika królewskiego z dnia 3 Listopada 1825 r. wyznaczeni zostali burmistrze; w miejscach zaś, gdzie dla większej liczby osób niechrześcijańskich, lub dla innych stałych przeszkód, burmistrze obowiązku tego pełnić nie mogą, oddzielne osoby na urzędników stanu cywilnego są mianowane, i zarówno dla burmistrzów, jak i dja tych urzędników, wyznaczono stosowne okręgi, w których wszyscy utrzymujący księgi, same tylko akta stanu cywilnego, bez metryk spisywać są obowiązani. Według postanowienia Rady Administracyjnej z dnia 7 Września 1830 r., ustanowieni w każdym okręgu Dozorów bóżniczych rabini, lub zastępcy, obowiązani zostali do odbywania właściwych wyznaniu sta-rozakonnemu obrządków religijnych, jakoteż do utrzymywania księgi, przez urzędnika stanu cywilnego lub właściwego burmistrza zaparafowanej czyli zaznaczonej, pod zagrożeniem osobistej odpowiedzialności, i pod rygorem kar pieniężnych złotych poi. 200, 400, 600, lub w razie ubóstwa pod karą aresztu, licząc po zł. poi. 5 za każdy dzień aresztu, i usunięciem od obowiązków rabina, wpisywać powinni w polskim języku, imiona i nazwiska nowonarodzonych, zmarłych i wchodzących w związki małżeńskie. Urzędnik Stanu Cywilnego nie ma żadnej juryzdykcyi: nie jest on sędzią, lecz prostym wykonawcą woli prawa, nie może więc wchodzić w rozpoznawanie rzetelności tego co strona oświadcza; nie może oświadczeniom jej zaprzeczać, ani je osłabiać; nie może żądać dowodów na prawość rodu, lub prawość małżeństwa; nie może wreszcie przydawać swych spostrzeżeń i uwag do oświadczenia stawających. — Każdy wypis z akt stanu cywilnego sporządzonym być gowinien na papierze stemplowym ceny gr. 15. — Wszelkie spory względem aktów stanu cywilnego, należą w pierwszej instancyi do Trybunału Cywilnego; od wyroku zaś Trybunału wolno jest stronom interessowanym odwołać się do apellacyi. — Każdy akt stanu cywilnego pisanym być powinien w dwóch księgach, to jest w księdze, która ma zostawać na miejscu i w księdze, która corocznie składaną być winna do archiwum hipotecznego właściwego Sądu Pokoju. — Wszelkie dotyczące niniejszego przedmiotu postanowienia i przepisy zebrane są w dziele: „O Aktach stanu cywilnego, pismo dla użytku osób utrzymujących akta stanu cywilnego ułożone. Warszawa 1858“ w 8-ce, str. XV, 138 i II. Ztąd wyczerpnęliśmy szczegóły powyżej zamieszczone. L. R.

Ak-tagh, jest to łańcuch gór najdalej posuniętych ku zachodowi, a należących do wielkiego górnego systematu Thian-szan (gór niebieskich, montes coelestes) środkowej Azyi. Łańcuch ten, mający jeszcze drugie nazwisko Asferach, uważać należy za przedłużenie spadku gór Thian-szan ku zachodowi. Położenie tego łańcucha jest między rzekami Jaxartem czyli Sir-Dariją i Kohik czyli Serefszan, która minąwszy miasta Samarkandę i Bokharę, ginie w jeziorze Kara-Kul.

Akteon, po grecku Aktajon, syn Aristausa i Autonoi, córki Kadmusa. Przez