Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/273

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Akka, (ob. Acre Saint Jean d).

Akkaparacyja, czyli lichwa zbożowa, lub innych towarów, zasadza się głównie na wykupywaniu w daném miejscu i czasie, jak największej ilości jakiegobądź towaru, powszechnie żądanego przez konsumentów, a to w zamiarze: uwolnienia się od wszelkiego współzawodnictwa na targu, stanowienia dowolnych cen na towary i zapewnienia sobie monopolowego zysku. Że podobne postępowanie jest niecném i szkodliwem dla konsumentów i producentów, żadnemu nie ulega wątpieniu, szczególniej jeżeli przedmiotem wykupionym jest np. zboże, produkt wszystkim niezbędnie potrzebny. Ale obawa lichwy zbożowej, oddziaływającej na kraj cały, jest mało uzasadnioną, zwłaszcza gdy zwrócimy uwagę na ogromne kapitały jakichby wymagało nabycie niezmiernej ilości zboża, wybudowanie magazynów po różnych punktach kraju, utrzymywanie, dostawianie i odstawianie produktów i t. p. jedynie w celu, aby stać się panem targu i naznaczać dowolne ceny. Zresztą, wolna konkurencyja i doskonalące się wciąż środki kommunikacyjne, czyli dowozu towarów, same przez się osłabiają dziś szkodliwy wpływ akkaparacyi.

Ak-kent, miasto pograniczne chińskie, na wschodnim stoku gór Ałtyn-meil położone, pomiędzy jeziorami Bałchasz od północy i Issyl-Kul od południa, pod 44" szer. półn. i 97° dług, wschód. Od Ak-kentu rozchodzą się drogi karawanowe, jedna na północ przez forteczkę Kopalską, Ajaguzę do Semipołatyńska, druga na zachód do Turkestanu. G. Z.

Akklamacyja (okrzyk przyzwalający), nazywa się zatwierdzenie okrzykiem potakującym jakiegoś wniosku, lub wyboru osoby na urząd, przedstawionego zebranemu tłumowi lub zgromadzeniu; a to tak jednomyślnie, iż nie ma potrzeby zbierania głosów za i przeciw. W zgromadzeniach prawodawczych, w izbach sejmowych, na posiedzeniach towarzystw prawem uznanych, lubo zatwierdzenie projektów lub wniosków nastąpiło przez akklamacyję, jednakże każdemu członkowi wolno jest zażądać pojedynczego głosowania.

Akklimatyzacyja. Rozmaite zwierzęta i rośliny powstały,utrzymują się i rozwijają w okolicznościach najbardziej sprzyjających ich organizacyi. Okoliczności, które zachowują, zmieniają, lub niszczą zdrowie i życie istot organicznych, są działaczami fizycznemi i chemicznemi, znanemi powszechnie pod nazwami światła, i ciemności, temperatury, czyli ciepła i zimna, suchości i wilgoci, wyziewów rozmaitych miejscowych, tudzież gruntu nagiego, lub pokrytego warstwą zawierającą cząstki organiczne. Zbiór tych wszystkich okoliczności stanowi klimat danego miejsca, a każde miejsce na ziemi ma klimat sobie właściwy; jednak naturaliści odróżniają trzy główne jego gatunki: gorący, umiarkowany i zimny. Przeniesienie zwierzęcia lub rośliny z klimatu mu właściwego do innego, i usposobienie go nie tylko dożycia w nim, lecz i dalszego w przyszłości rozwijania się, stanowi przedmiot akklimatacyi czyli akklimatyzacyi. Zwierzę lub roślina przeniesiona nagle z jednego klimatu do drugiego widocznie cierpi, niedołężnieje i umiera; lecz przenosząc toż samo zwierzę lub roślinę stopniowo, w okoliczności coraz więcej różniące się od najbardziej jej przyjaznych, przy zachowaniu praw, jakie sztuka wychowu i pielęgnowania istot organicznych podaje, istota ta doświadcza tylko zmian pewnych w swojej organizacyi, lecz przyzwyczaja się do narzuconych jej warunków bytu, w nich się utrzymuje i staje się akklimatyzowaną, czyli przyswojoną nowemu klimatowi. Rośliny pielęgnowane w cieplarniach a zwierzęta w menażeryjach, podług tego nie mogą się nazwać akklimatyzowanemi, gdyż akklimatyzacyja polega na przyzwyczajeniu zwierzęcia do gruntu i klimatu różnego od właściwego jemu, tutaj zaś grunt i klimat jest sztucznie naśladowany, i w nim zwierzęta i rośliny utrzymują się podobnie jak we własnej ojczyźnie. Zdolność akklimatyzowania się ludzie, zwierzęta,