Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/257

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

nie zasięgali zobowiązania, lecz za opłatą przez zarząd akademii oznaczoną, a wnoszoną z góry w ratach półrocznych, mieli wszelkie potrzeby przy akademii zaspokajane. Oprócz studentów i uczniów byli jeszcze wolni słuchacze, którzy korzystali z kursów i wszelkich pomocy naukowych, za co wnosili opłatę po 25 rubli assyg. (10 rs.) rocznie, otrzymywali od akademii świadectwa na mieszkanie w mieście, lecz zostawali pod władzą policyi miejskiej. Wszystkie nauki w akademii wykładane były w języku rossyjskim lub łacińskim, w nauczaniu sztuki położniczej, farmacyi i weterynaryi rzędu drugiego, mógł być używany język polski, za zdaniem konferencyi i zezwoleniem ministra spraw wewnętrznych. Na utrzymanie akademii wileńskiej, przeznaczone było rocznie rsr. 101,542. Pomoce naukowe w akademii wileńskiej były następujące: Biblijoteka, utworzona z części książek pozostałych po byłym uniwersytecie, składała się z 16,000 tomów. Gabinet mineralogiczny, składający się z oddziału geognostycznego, zawierającego minerały i skały zebrane w zachodnich gubernijach cesarstwa, liczącego 1,283 przedmiotów, i oryktognostycznego, liczącego 16,541 sztuk minerałów, pomiędzy któremi wiele pięknych i rzadkich okazów; gabinetowi temu za podstawę posłużył zbiór professora Symonowicza. Gabinet anatomii ludzkiej, podzielony na zbiór anatomiczno-lizyjologiczny i anatomiczno-patologiczny, w roku 1822 obejmował 682 przedmiotów; w roku zaś 1833 liczył 2170 wybornie wykonanych preparatów; wzrost swój winien ten gabinet niezmordowanej pracy i poświęcenia professora Bielkiewicza. Gabinet zoologiczny, początkowo założony przez Forstera, utrzymywany później przez Giliberta i Szpitznagla, znakomity wzrost swój winien darom lir. Walickiego i staraniom X. S. B. Jundziłła. Około r. 1822 odnowiony, uporządkowany i powiększony został zbiorem ptaków przez professora Bojanusa i prosektora Laupmanna, ostatecznie ułożony i odnowiony przez konserwatora Brunnera i weterynarza Szusterusa liczył około 20,000 przedmiotów. Gabinet zootomiczny, czyli anatomii porównawczej założony r. 1806 przez Bojanusa przy pomocy Laupmanna, zawierał wiele ciekawych i dokładnie wykonanych preparatów, pomiędzy któremi na szczególną uwagę zasługują: rozbiory żółwia pospolitego, wykonane przez Bojanusa, autora znakomitego dzieła: Anatomia Testudinis europacae (Wilno 1819—22), które dotąd służy za wzór dla prac tego rodzaju. Zbiór ten znacznie pomnożony został staraniem professora Eichwalda. Gabinet weterynaryi założony zrazu razem z zootomicznym przez Bojanusa i Laupmanna, następnie odłączony, składał się z około 1100 preparatów, znacznie powiększony został przez professora Adamowicza zbiorem szczęk z zębami zwierząt domowych, służących do obznajomienia się z poznawaniem ich wieku, a licząc do niego zbiór podków, służących do kucia koni według rozmaitych metod w różnych przypadkach chorobliwych, i t. d. liczył około 1600 przedmiotów. Gabinet fizyczny składał się z 416 narzędzi i machin; założony został przez X. Józefa Mickiewicza, professora w szkole głównej litewskiej, który kosztem funduszu edukacyjnego sprowadził z Londynu narzędzi sztuk 83. Od r. 1806 do 1814 zostawał pod zarządem professora Stefanana Stubielewicza, który go znacznie pomnożył, lecz największy wzrost swój winien gabinet fizyczny professorowi Feliksowi Drzewińskiemu. Gabinet opatrzony był biblijoteka przechowywaną w szafie machoniowej, bogato bronzem zdobnej, która przedtem należała do króla Stanisława Augusta i którą ofiarował uniwersytetowi hr. Walicki. Gabinet i laboratoryjum chemiczne winny swój początek i wzrost Jędrzejowi Śniadeckiemu, a następnie professorowi Fonbergowi; przy tym zakładzie znajdowała się wygodna sala na wykład chemii, urządzona według planu Śniadeckiego przez budowniczego Szulca, na miejscu dawnego zboru ewangelicko-reformowanego, zburzonego za króla Włady-