i dostąpieniu stopnia studenta, stosownie do żądania biskupa właściwej dyjecezyi może pozostać w akademii na koszcie rządowym, przez rok piąty, dla uzupełnienia wiadomości w szczególnym jakowym oddziale naukowym. Wszystkie nauki teologiczne, prócz teologii pastoralnej i homiletyki, oraz historyi powszechnej i nauk przyrodzonych, wykładają się w języku łacińskim. W akademii znajdują się następujące katedry: 1. Hermeneutyki, archeologii biblijnej, introdukcyi do ksiąg starego testamentu i języka hebrajskiego. 2. Hermeneutyki, introdukcyi do ksiąg starego testamentu i języka greckiego. 3. Wykładu Pisma świętego czyli exegetyki. 4. Teologii dogmatycznej. 5. Teologii moralnej i pastoralnej. 6. Prawa kościelnego. 7. Historyi starego i nowego testamentu, łącznie z rysem historyi powszechnej i historyi kościelnej. 8. Patrologii, tudzież teoretycznej i praktycznej homiletyki, której professor daje razem kurs wyższej literatury polskiej i jej historyję, o ile się to stosuje do wymowy kaznodziejskiej. 9. Filozofii i jej historyi. 10. Literatury łacińskiej i greckiej. 11. Języka i literatury rossyjskiej. 12. Nauk przyrodzonych i astronomii popularnej. 13. Medycyny popularnej. Nadto, dawane są lekcyje języków francuzkiego i niemieckiego. Zwierzchność akademii czuwa, ażeby uczniowie w nauce kantu i obrządkach kościelnych byli ciągle ćwiczeni. Co miesiąc odbywają się ćwiczenia ustne i na piśmie; examina zaś są szczegółowe półroczne, ogólne roczne i cało-kursowe. Czas od 15 Lipca do 15 Września naznacza się na zwyczajne wakacyje. Pod głównym nadzorem rektora zostaje biblijoteka; zarządza nią biblijotekarz, którego rada akademii wybiera z osób do akademii należących, a zwierzchność potwierdza. Warszawska Akademija Duchowna ma prawo nadawać stopnie naukowe: studenta, kandydata, magistra i doktora teologii i prawa kościelnego. O stopień doktora nie wolno prędzej starać się jak we dwa lata po otrzymaniu stopnia magistra. Dla słuchania ścisłych examinów i roztrząsania rozpraw, ustanawia się w akademii konferencyja ze wszystkich professorów złożona, pod prezydencyją arcybiskupa lub delegowanej przezeń osoby. W examinie osób duchownych nienależących do akademii, wiekiem i zasługami poważnych, poprzestawać można na przedmiotach głównych nauk teologicznych i prawa kanonicznego. Wychodzący z akademii ze stopniami naukowemi, mają pierwszeństwo w konkurencyi do wyższych obowiązków, i godności duchownych, oraz beneficyjów, przed tymi którzy w akademii nie byli, ani równych stopni naukowych dostąpili. W roku 1858 było w Akademii Duchownej alumnów 39, zakonników 18.—Podług etatu rektor akademii pobiera płacy zł. pol. 8000; wicerektor 4000; professorowie nauk teologicznych i filozofiii po 6000; professorowie literatury łacińskiej i rossyjskiej po 3000; lektorowie języków francuzkiego i niemieckiego po 1200 i t. d. Pierwszym rektorem był X. Wiktor Ossoliński; po jego śmierci X. Bonawentura Butkiewicz. Rektor akademii jest członkiem honorowym Rady Wychowania Publicznego. L. R.
Akademija Cesarska Medyczno-Chirurgiczna Wileńska, z wydziału lekarskiego Uniwersytetu Wileńskiego zamkniętego, (ob.) w d. 1 Maja 1832 r. otworzona została akademija medyczno-chirurgiczna, na mocy ukazu cesarza Mikołaja I, w d. 31 Sierpnia 1832; zależała ona od ministeryjum spraw wewnętrznych i przeznaczeniem jej było kształcić młodzież w sztuce lekarskiej właściwej, farmacyi i weterynaryi. Akademija w ogólném stopniowaniu władz, liczyła się na równi z uniwersytetami rossyjskiemi; miała prawo udzielać stopnie naukowe : doktora medycyny i chirurgii, doktora medycyny, medyko-chirurga, lekarza, inspektora lekarskiego, akuszera, starszego weterynarza, weterynarza młodszego, pomocnika weterynaryi, aptekarza, prowizora, pomocnika aptekarskiego, okulisty, dentysty i akuszerki. Akademija miała prawo przybierać członków honorowych
