korzyści i trudności przejrzał. Bogów rzeczą jest sława nieśmiertelna i panowanie nad światem; tobie też, królu, przypadną one w udziale. O wiele niższymi są zamysły prostych śmiertelników, lecz z nich, jak olbrzymia świątynia z małych cegieł, buduje się wielkość państwa. Prostym śmiertelnikiem będąc, policzyłem te korzyści, które odniesie Azya, gdy przed nią Europę na oścież otworzysz i z tak otwartej pokorną jej hołdownicę uczynisz. Nie będzie wówczas dla handlarzy perskich, frygijskich, lidyjskich granic, ani przeszkód na całym świecie. Przez żaden opór niepowstrzymywani dotrą oni wszędzie, wynajdą wszystko, w ruch zamiany wprawią i w źródło zysków zamienią martwo dotąd spoczywające w ziemi metale i marnie nad nią wzrastające płody. Bogactwo ludów twoich wzrośnie wtedy do nigdy przedtem nieznanej wielkości i sto razy większą jeszcze, niż dotąd, ciesząc się pomyślnością, sto razy większe daniny będą one mogły składać tobie. Ty więc, o panie, potęgą i skarbami dorównasz bogom a niewolnicy twoi tyle posiadać będą, ile przed twoimi czasy posiadali sami tylko królowie. Tak-to, najwspanialszy, przeniknąłem sam szpik przedsięwzięcia twojego, i taką przyszłość, którą dla siebie i twoich lu-
