Strona:PL Dumas - Życie jenerała Tomasza Dumas.djvu/76

 „Naczelnie dowodzący do Komitetu zbawienia publicznego.
 „Odłożyłem zdanie sprawy o stanie armii i wojny wandejskiéj dlatego tylko, abym je mógł oprzeć na pewnych datach, sprawdzonych naocznie; inaczéj bowiem byłoby tylko echem rozmaitych opowiadań, które słyszałem od ludzi, co pojmowali rzeczy każdy z innego stanowiska. Dzisiaj, kiedy już wróciłem z inspekcyi, będę wam mówił o faktach, o których osobiście się przekonałem, o nieładzie którego byłem świadkiem.
 „Otóż potrzeba to wypowiedziéć, że nie masz ani jednéj gałęzi w armii zachodu, czy to wojskowéj, czy też administracyjnéj, któraby nie wymagała zupełnéj reformy. Bataliony nie mają wcale konsystencyi. Dawne kadry zmniejszone do 150 ludzi.
 „Z tego możecie sądzić o ilości rekrutów wstępujących, o nicości batalionów, których część zdrową paraliżuje niedoświadczenie większości, a zły skład oficerów nie daje nadziei utworzenia nowych.
 „Wszakże nie tu kończy się złe.