twierdząc, iż powstało w miejscu, gdzie się Pluton zapadł pod ziemię, uciekając z Persefoną. Nad jego brzegami odbywała się corocznie wielka uroczystość. Wtedy prywatni składali wedle sił i możności ofiary z mniejszych zwierząt, w imieniu państwa zaś topiono w jego nurtach kilka buhajów[1]. W ogólności często miały ofiary, składane Persefonie i bóstwom podziemnym, charakter posępny i okrutny. Tak w Hermione, gdzie Pluton i Persefona doznawali odwiecznéj czci pod nazwami Klymenos i Chtonia. Na cześć Chtonii odbywały się tu corocznie w porze letniej uroczyste pochody do jéj świątyni. Najpierw szli kapłani i dostojnicy, po nich lud, nie wyłączając dzieci, które występowały w białych szatach z hyacyntowymi wieńcami na głowie. Przed procesyą prowadzono na powrozach cztery jałowice. Gdy się zbliżono do świątyni, spuszczano z powrozu bydlę, które przestraszone pędziło na oślep w otwarte na rozścież wrota. We wnętrzu świątyni czekały na jego przybycie cztery stare kobiety z nożami na kolanach i zatrzasnąwszy drzwi na wyścigi podrzynały mu gardło zakrzywionymi nożami. Tym sposobem zabijano wszystkie cztery jałowice, a przytém baczono pilnie na to, aby ułożyć na ten sam bok, na który padło pierwsze bydle[2]. Podobną ofiarę składano w słynnéj świątyni Persefony w pobliżu wzgórza Anakesion w Arkadyi[3], z tą tylko różnicą, iż tu po prostu męczono na śmieré bydlę ofiarne, gdyż każdy z obecnych dopadał do niego i ciął na oślep, gdzie trafił, dopóki nie powaliło się na ziemię osłabione upływem krwi.
Najwyższy jednakże i najczystszy wyraz znajdował kult Persefony w misteryach. Jak wyżéj powiedzieliśmy, nabyły misterya wpływu i znaczenia w religijném poczuciu Greków dopiero z owym wielkim przewrotem, który się dokonał po czasach Homera, mianowicie w przeciągu siódmego i szóstego wieku przed Chrystusem. Prawdopodobnie jednakże sięgają one swoimi początkami o wiele dawniejszych czasów i tylko swe wyprowadzenie z ciasnego kółka adeptów na obszerniejszą widownię zawdzięczają onym reformatorom religijnym, których imiona giną
