za tak gryzącą, iż przeżerała wszelkie naczynia, złote, srebrne, krzyształowe, szklane, prócz końskiego kopyta i rogu scytyjskiego bawołu[1]. Podziemny Styx zresztą jest, jak to imię samo wyraża, symbolem zgrozy i okropności. Na niego zaklinali się bogowie straszną przysięgą, której niedotrzymanie pociągało za sobą okrutne skutki. Wiarołomny bóg bowiem leżał wówczas bez zmysłów i czucia przez cały rok na nędzném łożu, przykryty nędznym kożuchem. Po upływie tego czasu przechodził on do roku dziesiątego coraz cięższe kary i dopiero po dziesięciu latach wracał do grona bogów, do nektaru i ambrozyi[2].
Właściwą siedzibę dusz zmarłych wyobrażano sobie pierwotnie jako gmach obszerny, w którym Pluton i Proserpina sprawowali urząd piekielnych starostów[3]. Później dopiero miejsce domu zastąpiła kraina, pełna mroku i pleśni, podzielona na trzy obszary: tartarus dla zbrodniarzy, łąka asfodilowa dla ludzi nie złych, ale i nie dobrych[4] i pola elizejskie dla ludzi cnotliwych. Do siedziby duchów prowadziła obszerna brama [5]. Przejście przez nią jest bardzo łatwe, gdyż Pluton jest bogiem gościnnym i wszystkich bez różnicy stanu i wieku przyjmuje do swego gmachu[6]. Ale tém trudniejsze z niej wyjście, albowiem bogowie podziemia niechętnie wypuszczają z niej duszę raz zajętą, a Pluton pilnie zamyka bramę[7] Hadesu strzeżoną przez płód potworny Echidny i Tyfona, wielogłowego psa Kerberosa[8]. Nazwa Kerberos nie znachodzi się jeszcze u Homera, jakkolwiek wspomina on w dwóch miejscach o tym czujnym stróżu podziemia[9]. Podług wyobrażeń późniejszych leży Kerberos w bramie, którą przechodzą duchy[10].
- ↑ Paus. 8, 635. Herod. 6, 74. Strabo 8, 389. Ael. n. a. 10, 40.
- ↑ Hes. th. 780 ss.
- ↑ Stąd wyrażenie δόμος lub δώμ Άίδαο.
- ↑ Luc. Iuct. 7.
- ↑ Il. 23, 74. Od. 11, 571.
- ↑ Soph. Ai. 1192. El. 137 s. Od. 1563. Stąd nazwy jego Πολυδέκτης i Πολυδέγμων hym. Hom. 5, 17, 91.
- ↑ Stąd bardzo częsty przydomek Plutona Πυλάρτης, Il. 8, 367; 13, 415. Od. 11, 277. W tym charakterze przedstawiała go plastyka grecka z kluczem w ręku, Paus. 5, 427.
- ↑ Powszechnie wyobrażano go sobie z trzema głowami; Hezyod tylko th. 312 przypisuje mu pięćdziesiąt głów.
- ↑ Il. 8, 368; Od. 11, 623.
- ↑ Hes. th. 769. Oed. Col. 1568 ss.
