dobnym do szelestu nietoperza, przez ranę[1] i pędzi z szybkością niesłychaną do Hadesu[2]. Tutaj dostaje się ona przez rzekę podziemną dopiero wtenczas do miejsca wiecznego spoczynku, gdy ciało jéj zostanie pochowane[3]; w przeciwnym razie błąkać się musi po jéj wybrzeżu, odpychana przez inne duchy[4]. Byt jéj jest słabym odblaskiem jéj dawniejszego bytu, a ona sama jest słabym cieniem swéj dawniejszéj istności[5]. Przedewszystkiém bowiem brak jéj samowiedzy, która dopiero wtenczas wraca, gdy dusza krwi się napije[6]. Stąd téż jest zupełnie przerwany związek pomiędzy światem duchów a światem żyjących[7]. Substancya duszy jest czémś materyalném, ale niepochwytném[8], podobném do dymu[9]. Nie ma ona muszkułów ni kości, które ogień strawił[10], i dlatego pozbawiona jest siły[11].
Rzecz prosta, iż dla tak krewkich dzieci natury, jakiemi byli Grecy za czasów Homera, byt tak marny, który wąska tylko granica dzieliła od zupełnéj nicości, nie mógł mieć nic ponętnego. I stąd to pochodzi ów rozdzierający okrzyk zwątpienia i rozpaczy, który poeta kładzie w usta. Achillesowi, gdy Odyssej, zbłąkawszy się do Hadesu, sławi go szczęśliwym, iż nie tylko na ziemi był pierwszym pomiędzy bohaterami, ale i w Hadesie jest królem nad duchami. Nie pocieszaj mnie, odpowiada mu na to Achilles; wolałbym ja tam na ziemi służyć za najemnika u człowieka bez własności, któryby sam nie miał co jeść, niż panować nad wszystkimi zmarłymi“[12]. Rozpoczyna
- ↑ Il. 14, 518; 23, 101. Od. 24, 5 ss.
- ↑ Od. 11, 57 s.
- ↑ Il. 23, 69 ss. Od. 11, 66 ss.
- ↑ Il. 23, 72.
- ↑ Od. 11, 390 ss.
- ↑ Od. 11, 475 s. Stąd nazwy, jak cienie, Od. 10, 495; głowy bezsilne, Od. 10, 521; 11, 29, 49; widma śmiertelnych, którzy zesłabli, Od. 11, 476 i in. Jedyny wyjątek stanowi wieszczek Teiresias Od. 10, 494 ss., 11, 90 ss. Ten dogmat nie był jednakże przeprowadzony z zupełną konsekwencyą, gdyż Aias poznaje Odysseja, a duchy boją się obnażonego miecza, Od. 11, 48, 228 ss., 543 ss.
- ↑ Od. 11, 155 ss., 457 ss., 492 ss.
- ↑ Od. 11, 207 ss.
- ↑ Il. 23, 99 ss. Od. 11, 207 ss.
- ↑ Od. 11, 219 ss.
- ↑ Od. 11, 393 s.
- ↑ Od. 11, 488 ss.