Strona:PL Chudziński Thanatos.pdf/27

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

dobnym do szelestu nietoperza, przez ranę[1] i pędzi z szybkością niesłychaną do Hadesu[2]. Tutaj dostaje się ona przez rzekę podziemną dopiero wtenczas do miejsca wiecznego spoczynku, gdy ciało jéj zostanie pochowane[3]; w przeciwnym razie błąkać się musi po jéj wybrzeżu, odpychana przez inne duchy[4]. Byt jéj jest słabym odblaskiem jéj dawniejszego bytu, a ona sama jest słabym cieniem swéj dawniejszéj istności[5]. Przedewszystkiém bowiem brak jéj samowiedzy, która dopiero wtenczas wraca, gdy dusza krwi się napije[6]. Stąd téż jest zupełnie przerwany związek pomiędzy światem duchów a światem żyjących[7]. Substancya duszy jest czémś materyalném, ale niepochwytném[8], podobném do dymu[9]. Nie ma ona muszkułów ni kości, które ogień strawił[10], i dlatego pozbawiona jest siły[11].

Rzecz prosta, iż dla tak krewkich dzieci natury, jakiemi byli Grecy za czasów Homera, byt tak marny, który wąska tylko granica dzieliła od zupełnéj nicości, nie mógł mieć nic ponętnego. I stąd to pochodzi ów rozdzierający okrzyk zwątpienia i rozpaczy, który poeta kładzie w usta. Achillesowi, gdy Odyssej, zbłąkawszy się do Hadesu, sławi go szczęśliwym, iż nie tylko na ziemi był pierwszym pomiędzy bohaterami, ale i w Hadesie jest królem nad duchami. Nie pocieszaj mnie, odpowiada mu na to Achilles; wolałbym ja tam na ziemi służyć za najemnika u człowieka bez własności, któryby sam nie miał co jeść, niż panować nad wszystkimi zmarłymi“[12]. Rozpoczyna

  1. Il. 14, 518; 23, 101. Od. 24, 5 ss.
  2. Od. 11, 57 s.
  3. Il. 23, 69 ss. Od. 11, 66 ss.
  4. Il. 23, 72.
  5. Od. 11, 390 ss.
  6. Od. 11, 475 s. Stąd nazwy, jak cienie, Od. 10, 495; głowy bezsilne, Od. 10, 521; 11, 29, 49; widma śmiertelnych, którzy zesłabli, Od. 11, 476 i in. Jedyny wyjątek stanowi wieszczek Teiresias Od. 10, 494 ss., 11, 90 ss. Ten dogmat nie był jednakże przeprowadzony z zupełną konsekwencyą, gdyż Aias poznaje Odysseja, a duchy boją się obnażonego miecza, Od. 11, 48, 228 ss., 543 ss.
  7. Od. 11, 155 ss., 457 ss., 492 ss.
  8. Od. 11, 207 ss.
  9. Il. 23, 99 ss. Od. 11, 207 ss.
  10. Od. 11, 219 ss.
  11. Od. 11, 393 s.
  12. Od. 11, 488 ss.