Strona:PL Bellamy - Z przeszłości 2000-1887 r.pdf/149

pan wogóle, w jaki sposób zaciąganą i zorganizowaną bywa wasza armija przemysłowa, ale kto kieruje jej działalnością? Jakaż władza najwyższa określa, co winno być zrobionem w każdym dziale, tak, iżby wszystkiego było dosyć i by zarazem nie marnowano pracy. Zdaje mi się, iż musi to być dziwnie zawiła i trudna czynność, wymagająca niezwykłych zdolności.
 — Czy naprawdę tak panu się zdaje?.. — odparł doktór Leete. — Cała rzecz jest tak prosta i opiera się na tak łatwych do zastosowania a zrozumiałych zasadach, że ustanowieni na ten cel w Waszyngtonie urzędnicy, przy zwykłych miernych zdolnościach wykonywają ją z zupełnem zadowoleniem narodu. Machina, którą kierują, jest istotnie ogromną, ale tak logiczna w zasadach swych, tak bezpośrednia i prosta w działaniu, że wszystko odbywa się tu samo i chyba tylko waryjat mógłby jej czynność zakłócić; zgodzi się pan, jak sądzę, z tem po kilku słowach objaśnienia. Ponieważ posiada pan już dość dobre wyobrażenie o naszym systemie podziału, więc zacznijmy od niego. Już za waszych czasów statystycy zdołali dokładnie oznaczyć roczne spożycie perkalu, aksamitu, wełny, mąki, kartofli, masła, trzewików, kapeluszy, parasoli. Ponieważ produkcyja znajdowała się w rękach prywatnych, zatem zupełnie ścisła statystyka sprzedaży była niemożliwą i otrzymywane liczby jedynie zbliżały się do prawdy. Teraz, gdy każda szpilka, wzięta ze składu towarowego, jest wpisana w księgi, wykazy tygodniowego, miesięcznego i rocznego spożycia, prowadzone przez centralny urząd spożywczo-rozdawczy, są bezwarunkowo ścisłe. Na podstawie tych cyfr po uwzględnieniu dążności zniżkowych, oraz pewnych przyczyn szczególnych, mogących oddziałać na popyt, dokonywa się obliczeń z góry na cały rok. Kiedy obliczenia te, z pozostawie-