Strona:PL Balzac - Kuratela i inne opowiadania.djvu/174

nik. Zbyt krótka rura kominka wychodziła na dach, kominek dymił zaś nałogowo. Łóżka nasze to były właściwie drewniane tapczany podobne tym jakie są w kolegjach. Na kominku widniały zawsze jedynie dwa mosiężne lichtarze, ze świecami lub bez, dwie fajki, tytoń rozsypany lub w woreczku; następnie kupki popiołu złożone przez gości lub przez nas samych kiedy paliliśmy cygara. Perkalikowe firanki na pręcie żelaznym zasłaniały okno, po którego obu stronach wisiały owe dwie typowe szafki, znane wszystkim bywalcom dzielnicy łacińskiej: tam składaliśmy tych trochę książek, jakich potrzebowaliśmy dla studjów. Atrament w kałamarzu podobny był do lawy zakrzepłej w kraterze wulkanu. Czy każdy kałamarz nie może dzisiaj stać się Wezuwjuszem? Skręcone pióra służyły nam do czyszczenia fajek. Sprzecznie z prawami kredytu, papier był u nas jeszcze rzadszy niż pieniądz.
 Jakim cudem marzy ktoś o tem, aby utrzymać młodych ludzi w podobnych norach? Toteż studenci studjują w kawiarniach, w teatrze, w alejach Luksemburgu, u gryzetek, wszędzie, nawet w uniwersytecie, wyjąwszy w swoim ohydnym pokoju, okropnym kiedy chodzi o naukę, uroczym kiedy się tam gawędzi i pali. Połóżcie obrus na tym stole, wyobraźcie tam sobie improwizowany obiadek przysłany przez najlepszego restauratora z sąsiedztwa, cztery nakrycia i dwie dziewuszki, dajcie wylitografować ten obrazek życia domowego, a nawet dewotka nie wstrzyma się od uśmiechu.
 Myśleliśmy tylko o tem aby się zabawić. Wybryki nasze czerpały swoją rację w tem, co dzisiejsza polityka ma najgroźniejszego. Obaj z Justynem nie widzieliśmy żadnego miejsca dla siebie w zawodach, do których rodzice nas zmuszali. Jest stu adwokatów, stu lekarzy na jednego. Tłum zapchał te dwie drogi, które nibyto wiodą do fortuny, a które są dwiema arenami; współzawodnicy mordują się tam, walczą nie bronią białą lub palną, ale intrygą i potwarzą, zabijającą pracą, kampanjami na polu inteligencji, które są równie mordercze jak kampanje włoskie były dla republikań-