Strona:PL Balzac - Fizjologja małżeństwa. T. 2.pdf/100

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
ROZMYŚLANIE DWUDZIESTE CZWARTE
ZASADY STRATEGJI

Arcyksiąże Karol zostawił piękny traktat o sztuce wojennej, Zasady strategji stosowane w kampanjach roku 1796. Zasady te przypominają nam nieco poetykę ukutą dla istniejących już poematów. Dziś, zaszliśmy jeszcze dalej: tworzymy reguły dla dzieł i dzieła dla reguł. Ale nacóż się zdały dawne prawidła sztuki wojennej, wobec nieodpartego genjuszu Napoleona? Jeśli więc dziś ujmiecie w system nauki zostawione przez tego wielkiego wodza, którego nowa taktyka obaliła dawną, jakąż macie podstawę przypuszczać, że przyszłość nie wyda nowego Napoleona? Książki o sztuce wojennej dzielą, z małemi wyjątkami, los dawnych dzieł o fizyce lub chemji. Wszystko zmienia się — na polu bitwy lub w przebiegu wieków.
Oto w niewielu słowach historja naszej książki.
Póki mieliśmy do czynienia z kobietą uśpioną i bezwładną, nie było nic łatwiejszego, jak rozsnuwać sieci, w których trzymaliśmy ją spętaną; ale z chwilą gdy się obudzi i pocznie się szamotać, wszystko się wikła i plącze. Gdyby mąż próbował poprzedniego systemu, aby utrzymać żonę w tych nieco podziurawionych sieciach, jakie jej zastawiliśmy w drugiej części dzieła, podobny byłby do Wurmsera, Macka i Beaulieu, którzy robili marsze i kontrmarsze, gdy Napoleon okrążał ich z łatwością, wyzyskując na ich zgubę własne ich kombinacje.
Tak będzie postępowała i twoja żona.