Strona:PL Balzac - Fizjologja małżeństwa. T. 1.pdf/166

jest ci dziś bardzo do twarzy; córeczko, czy nie byłoby lepiej włożyć go tak a tak?“
 Utrzymuj zatem żonę w tym pięknym i szlachetnym zakresie wiadomości. Gdyby przypadkiem zapragnęła mieć bibljotekę, kup jej Florjana, Malte-Bruna, Świat Wróżek, Tysiąc i jedną noc, Różyczki Redouté’go, Obyczaje Chin, Gołąbki pani Knip, wielkie dzieło o Egipcie, i t. d. Słowem, idź za roztropną radą księżniczki, która, słysząc o rozruchach spowodowanych drożyzną chleba, spytała: „Czemuż nie jedzą biszkoptów?...“
 Może, któregoś wieczoru, żona uczyni ci wymówkę że jesteś zasępiony i milczący; może powie ci kiedy że jesteś milusi, gdy popełnisz kalambur; ale to są tylko drobne ułomności naszego systemu. Cóż ci szkodzi zresztą, że wychowanie kobiet we Francji jest najzabawniejszą niedorzecznością i że, dzięki temu małżeńskiemu obskurantyzmowi, znajdziesz się z lalką w rękach zamiast kobiety? Skoro nie masz dość odwagi, aby podjąć piękniejsze zadanie, czy nie lepiej dla ciebie wlec żonę ubitą i pewną kolejką, niż odważyć się ją wieść nad strome otchłanie miłości? Ma być wprawdzie matką, ale wszak tobie nie zależy na tem aby być ojcem Grakchów, ale, aby być rzeczywiście pater quem nuptiae demonstrant: zatem, aby ci dopomóc w tem przedsięwzięciu, winniśmy uczynić z tej książki arsenał, w którym każdy, zależnie od charakteru żony i własnego, znalazłby broń do zwalczania straszliwego ducha Zła, zawsze gotowego obudzić się w duszy małżonki. Zresztą, wszystko zważywszy, wobec tego że ignoranci są najzaciętszymi wrogami wykształcenia kobiet, wierzymy, iż Rozmyślanie to stanie się brewjarzem większości mężów.
 Kobieta, która otrzymała męskie wykształcenie, posiada niewątpliwie przymioty umysłu bogate w szczęście dla niej i dla męża; ale taka kobieta jest zjawiskiem rzadkiem, jak samo szczęście; jeśli zatem nie posiadasz takiej istoty, winieneś, w imię wspólnego dobra, trzymać żonę w sferze myśli w której się urodziła. Trzeba pamiętać i o tem, że nagłe wezbranie jej pychy może stać się dla