Strona:PL Arystoteles - Konstytucya Ateńska Arystotelesa.pdf/47

od państwa włócznię i tarczę, pełnią służbę wojskową rozsiani po różnych posterunkach i warowniach całego kraju. Służbę tę, jako załoga forteczna, pełnią przez dwa lata a wtedy jako szczególnej odznaki używają chlamydy t. j. krótkiego płaszcza wojskowego. Przez cały zaś ten czas wolni są efebowie od tych wszystkich obowiązków, które prawo wkłada na innych obywateli. Nie mają prawa nikogo pozywać przed sądy, ani też nikt nie śmie wnosić skargi przeciwko nim, ażeby żadne inne czynności nie odrywały ich od zwykłych zajęć. Wyjątkowo mogą oni wchodzić w styczność ze sądem, jeżeli chodzi o sprawy spadkowe, lub też kiedy chodzi o zaopatrzenie spadkobierczyni, córki jedynaczki. Wolny także mają dostęp do godności kapłańskiej, jeżeli obowiązek ten na którego z nich, według praw ich rodu, przypadnie. Po upływie zaś dwóch lat stają efebowie na równi ze wszystkimi innymi obywatelami.
 XLIII. Tak się tedy mają rzeczy z wpisem na listę obywateli i z wychowaniem efebów.
 W wyborze wszystkich zwykłych urzędów administracyjnych rozstrzyga los. Tylko podskarbich wojskowych (intendantów), dalej zawiadowców pieniędzy, przeznaczonych na opłatę za widowiska teatralne, jako też nadzorców studzien wybiera lud ateński większością głosów. Wybrani takim sposobem urzędnicy piastują swój urząd od jednych uroczystości Panatenajów aż do następnych. Większość głosów rozstrzyga również przy wyborze wszystkich władz wojskowych.
 Radę Pięciuset wybierają Ateńczycy losem, biorąc po pięćdziesiąt członków z każdej fyli. Urząd zaś swój w Radzie sprawują członkowie każdej fyli częściowo, w porządku przez los oznaczonym. I tak cztery pierwsze fyle pełnią swoją czynność każda przez trzydzieści sześć dni, z sześciu zaś następnych sprawuje każda swój urząd przez przeciąg dni trzydziestu pięciu. Ateńczycy bowiem liczą lata według biegu księżyca. Członkowie fyli, na którą właśnie kolej wykonywania swych czynności urzędowych przypada, którzy nazywają się prytanami, jadają wspólnie w gmachu z kręgłem sklepieniem, zwanym tolos, pozostając przez ten czas na utrzymaniu państwa. Oni to zwołują pełne posiedzenia Rady jako też i zgromadzenia ludowe. I tak posiedzenia Rady zwołują codziennie, z wyjątkiem tych dni, w których się żadnych spraw urzędowych nie załatwia; zgromadzenia zaś ludowe cztery razy w czasie trwania każdej prytanii. Oni też ogłaszają naprzód, czem się ma Rada zajmować podczas całej sesyi, jakoteż przepisują porządek dzienny każdego jej poszczególnego posiedzenia. Ustanawiają nadto z góry, w jakiem miejscu ma Rada obradować. Oni również ogłaszają czas odbywania się zgromadzeń